مسائل متفرّقۀ نماز مسافر

مسئلۀ ۱۴۴۸ :    کسی که می‏داند مسافر است باید نمازش را شکسته بخواند و اگر فراموش کند نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند، ظاهر آنست که باید نمازش را دوباره بخواند. اگر فراموش کند که مسافر است و تمام بخواند در صورتی که قبل از پایان وقت یادش بیاید که مسافر بوده، واجب است نمازش را اعاده کند و اگر در وقت اعاده نکند باید در خارج آن قضا کند؛ در صورتی که قبل از پایان وقت یادش نیامد که مسافر بودنش را فراموش کرده بود و نمازش را تمام خوانده است و بعد از وقت یادش آمد قضای آن نماز لازم نیست.
مسئلۀ ۱۴۴۹ :    مسافری که باید در سفر نمازش را شکسته بجای آورد، در صورت تمام خواندن نماز چند حالت برایش پیش می‏آید:
1- اگر می‏داند مسافر باید نمازش را شکسته بخواند و بدون دقّت و توجّه کافی و یا به خاطر عادت نمازش را تمام بخواند، نمازش باطل است در وقت اعاده و در خارج وقت قضا کند و هر دو را شکسته بجای آورد.
2- اگر به اصل حکم جاهل و به تعبیر روایات اسلامی آیۀ تقصیر برای او خوانده نشده است و نمی‏دانسته که مسافر باید نمازش را در سفر شکسته بخواند، چنانچه تمام خوانده باشد، نمازش صحیح است و اعاده لازم نیست.
3- اگر حکم سفر و مسافر را بداند، ولی هر دو را فراموش کرده باشد و تمام بخواند، در صورتی که وقت باقی است باید نماز را دوباره شکسته بخواند و اگر وقت گذشته است باید به‌طور شکسته قضا کند.
4- اگر می‏داند مسافر باید نماز را در سفر شکسته بخواند، ولی برخی خصوصیات آن‎را نداند و جاهل باشد، مانند اینکه مثلاً در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند، در صورتی که وقت باقی است باید نماز را شکسته بجای آورد و اگر وقت گذشته است به‌طور شکسته قضا کند.
5- اگر می‏داند مسافر باید نماز را شکسته بخواند، ولی به گمان اینکه سفر او کمتر از هشت فرسخ است تمام بخواند، وقتی فهمید سفرش هشت فرسخ بوده، بنا بر احتیاط واجب نماز را شکسته بخواند و اگر وقت گذشته است شکسته قضا کند.
6- اگر فراموش کند که مسافر است و نماز را تمام بخواند، چنانچه در وقت یادش بیاید باید شکسته بجای آورد و اگر بعد از وقت یادش بیاید قضای آن لازم نیست.
7- اگر فراموش کند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند، باید آن‎را شکسته اعاده کند و اگر وقت گذشته است، اظهر آنست که قضا کند.
مسئلۀ ۱۴۵۰ :    کسی که وظیفۀ او تمام خواندن نماز است اگر شکسته بخواند در هر صورت نمازش باطل است، در وقت اعاده و در خارج وقت باید قضا کند.
مسئلۀ ۱۴۵۱ :    اگر مشغول نماز چهار رکعتی شود و در نماز یادش بیاید که مسافر است، چنانچه به رکوع رکعت سوم نرفته باشد باید بنشیند و نماز را دو رکعتی تمام کند و برای هر ایستادن و ذکر اضافه احتیاطاً دو سجدۀ سهو بجای آورد و اگر به رکوع رکعت سوّم رفته است، نمازش باطل است و در صورتی که به مقدار خواندن یک رکعت هم وقت داشته باشد باید نماز را شکسته بخواند.
مسئلۀ ۱۴۵۲ :    مسافری که نماز خود را نخوانده است اگر در وقت، به وطن یا جایی که می‏خواهد ده روز در آنجا بماند برسد، باید نماز را تمام بخواند، ولی اگر بعد از وقت به وطن برسد باید قضای آن‎را شکسته بخواند.
مسئلۀ ۱۴۵۳ :    مسافری که نماز را شکسته خوانده است، گرچه در وقت به وطن خود برسد، لازم نیست آن نماز را اعاده کند.
مسئلۀ ۱۴۵۴ :    کسی که مسافر نیست اگر در اول وقت نماز نخواند و مسافرت کند، در سفر باید نماز را شکسته بخواند.
مسئلۀ ۱۴۵۵ :    اگر نماز ظهر، عصر یا عشا از مسافری که باید آنها را شکسته بخواند، قضا شود، باید آن‎را دو رکعتی قضا کند، هر چند در غیر سفر بخواهد قضای آن‎را بجای آورد و اگر از کسی که مسافر نیست یکی از این سه نماز قضا شود باید چهار رکعتی قضاکند، حتّی اگر در سفر بخواهد آن‎را قضا کند.
مسئلۀ ۱۴۵۶ :    مستحب است مسافر بعد از هر نمازی که شکسته می‏خواند، سی مرتبه بگوید: «سُبْحَانَ‎اللَّهِ وَالْحَمْدُلِلَّهِ وَ لاَإِلَهَ‎إِلَّااللَّهُ وَ اللَّهُ‎أََکبَرُ» و بلکه بهتر است در تعقیب هر نمازی این ذکر خوانده شود و در تعقیب نمازهای ظهر و عصر و عشا سفارش بیشتری شده است که شصت مرتبه خوانده شود، سی مرتبه به عنوان تعقیب و سی مرتبه هم به عنوان تتمیم نمازهای شکسته.