کفّاره روزه

مسئلۀ ۱۸۱۰ :    اگر کسی عمداً و بدون داشتن عذر شرعی در ماه رمضان افطار کند و روزه‏اش را باطل کند، علاوه بر قضای آن، کفّاره نیز بر او واجب می‏شود و کفّاره روزۀ ماه رمضان سه چیز است که انسان مخیر است به‌طور معمول یکی از آنها را انجام دهد:
1- گرفتن دو ماه روزه به‌طوری که سی و یک روز آن پی‎درپی باشد و اگر بقیۀ آن پی‎درپی نباشد اشکال ندارد.
2- دادن شصت مُد و چارک طعام (هر چارکی ده سیر است) به شصت فقیر یا سیر کردن آنها.
3- آزاد کردن یک بنده در راه خدا (که فعلاً موضوعیتی ندارد).
مسئلۀ ۱۸۱۱ :    کسی که می‏خواهد دو ماه روزۀ رمضان را بگیرد واجب است طوری شروع کند که پیش از گرفتن سی و یک روز به روزی که روزه در آن حرام است، مثلاً عید قربان برخورد نکند، همچنین نباید به روزی برخورد کند که روزۀ آن واجب معین باشد، مانند نذر معین، ولی اگر عذرهایی مانند حیض و نفاس یا سفری که در رفتن آن مجبور بوده و از اختیار او بیرون است فاصله شود، اشکال ندارد و باید بعد از برطرف شدن عذر بقیه را انجام دهد.
مسئلۀ ۱۸۱۲ :    کسی که باید دو ماه پی‎درپی روزه بگیرد، اگر در طول سی و یک روز، بدون عذر یک روز را روزه نگیرد یا وقتی شروع کند که در بین آن به روزی برسد که روزۀ آن واجب معین است، باید روزه‏ها را از سر بگیرد.
مسئلۀ ۱۸۱۳ :    کسی که می‏خواهد شصت فقیر را سیر کند، می‏تواند آنها را به یک باره یا در چند نوبت دعوت کند و نیز می‏تواند به هر کدام یک مُد طعام گندم، جو، خرما، برنج، ذرت و مانند اینها معادل تقریبی‏۷۵۰ گرم مواد خوراکی بدهد و در یک کفّاره جایز نیست به یک فقیر بیش از یک‏ طعام داده شود و اگر توان پرداخت آن مقدار را هم نداشته باشد، هر چند فقیر را که می‏تواند سیر کند یا هر مقدار مواد خوراکی که می‏تواند بدهد و اگر به هیچ وجه توان ندارد استغفار کند و پس از آن هر وقت توانست بهتر است کفّاره را بدهد.
مسئلۀ ۱۸۱۴ :    کسی که برای کفّاره یک روز باید شصت فقیر را سیر کند، اگر به شصت فقیر دسترسی ندارد، نمی‏تواند به یک فقیر بیش از یک مُد طعام بدهد یا یک فقیر را بیش از یک مرتبه سیر کند، ولی چنانچه اطمینان داشته باشد که فقیر آنها را به زن و فرزند خود می‏دهد یا آنان را سیر می‏کند، می‏تواند برای هر یک از نان‎خورهای فقیر اگرچه صغیر باشند، یک مُد طعام بدهد.
مسئلۀ ۱۸۱۵ :    در مواردی که به علّت عذری چند روز روزه نگرفته است و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، می‏تواند کفّاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
مسئلۀ ۱۸۱۶ :    کسی که عمداً روزه‏اش را باطل کرده، پس از آن، چه بعدازظهر مسافرت کند و یا قبل از ظهر برای فرار از روزه سفر کند، کفّاره از او ساقط نمی‏شود، حتی اگر قبل از ظهر مسافرت برای او پیش آید، کفّاره از او ساقط نمی‏شود.
مسئلۀ ۱۸۱۷ :    اگر کسی عمداً روزۀ خود را باطل کند و بعد از آن عذری مانند حیض، نفاس یا مرضی که برای روزه‏دار ضرر دارد پیش آید، بنا بر احتیاط واجب کفّاره از او ساقط نمی‏شود.
مسئلۀ ۱۸۱۸ :    اگر انسان یقین داشته باشد که اوّل ماه رمضان است و عمداً روزه‏اش را باطل کند و بعداً معلوم شود که آخر ماه شعبان بوده، کفّاره ندارد، گرچه بهتر است کفّاره بدهد.
مسئلۀ ۱۸۱۹ :    اگر کسی شک کند که آخر ماه رمضان است یا اول ماه شوّال و عمداً روزۀ خود را باطل کند و بعداً معلوم شود اول شوّال بوده، کفّاره بر او واجب نیست، گرچه بهتر است کفّاره بدهد.
مسئلۀ ۱۸۲۰ :    اگر مرد روزه‏دار در ماه رمضان همسر روزه‏دار خود را وادار به جماع کند، واجب است هم کفّاره خودش را بدهد و هم کفّاره همسرش را، ولی اگر زن به جماع راضی باشد یا زن شوهرش را وادار به جماع کند و یا کاری که روزه را باطل می‏کند انجام دهد، کفّاره هر کس بر خودش واجب است.
مسئلۀ ۱۸۲۱ :    اگر مرد همسر روزه‏دار خود را در ماه رمضان وادار به جماع کند و زن در اثنای جماع راضی گردد، دو کفّاره بر مرد و یک کفّاره بر زن واجب می‏شود، امّا اگر مرد روزه‏دار همسر روزه‏دار خودش را در ماه رمضان به کارهای دیگری که روزه را باطل می‏کند- غیر از جماع – وادار سازد کفّاره روزۀ زن بر هیچ کدام واجب نیست.
مسئلۀ ۱۸۲۲ :    اگر مرد روزه‏دار در ماه رمضان با همسر روزه‏دار خود که خواب است جماع کند فقط یک کفّاره بر خودش واجب می‏شود، ولی روزۀ زن صحیح است و کفّاره نیز ندارد.
مسئلۀ ۱۸۲۳ :    هیچ کس به علّت اینکه مسافر یا بیمار است و روزه نیست، حق ندارد همسر روزه‏دار خود را وادار به جماع سازد و اگر وادارکند، روزۀ زن صحیح است و کفّاره زن بنا بر احتیاط بر مرد واجب است، ولی بر خود مرد کفّاره واجب نیست.
مسئلۀ ۱۸۲۴ :    جایز نیست انسانی که کفّاره بر عهدۀ اوست در بجای آوردن آن کوتاهی کند، گرچه فوراً نیز لازم نیست انجام دهد، ولی اگر کوتاهی کرد و چندین سال به تأخیر افتاد، چیزی بر آن افزوده نمی‏شود.
مسئلۀ ۱۸۲۵ :    کسی که قضای روزۀ رمضان گرفته است اگر تا اذان ظهر آن‎را باطل نکند، دیگر نمی‏تواند باطل کند و اگر بعدازظهر آن‎را عمداً باطل کند باید به ده فقیر هر کدام یک مُد طعام یعنی حدود ۷۵۰ گرم گندم، جو، خرما، برنج یا ذرّت و مانند اینها بدهد و اگر نمی‏تواند باید بنا بر احتیاط واجب سه روز پی‎درپی روزه بگیرد و خوب است به جای ده فقیر، شصت فقیر را اطعام کند.
مسئلۀ ۱۸۲۶ :    کسی که نذر کرده روز معین را روزه بگیرد، واجب است مطابق نذر خود عمل کند و اگر عمداً افطار کند علی‎الظاهر کفّاره او مانند کفّاره رمضان است.
مسئلۀ ۱۸۲۷ :    کسی که روزۀ اعتکاف گرفته است نمی‏تواند روزه‏اش را با جماع باطل کند و اگر عمداً با جماع باطل کند، کفّاره او مانند کفّاره ماه رمضان است و بنا بر احتیاط لازم، ترتیب را باید رعایت کند، ابتدا بنده را آزاد کند- چون اکنون مصداق ندارد، موضوعاً منتفی است- سپس دو ماه پی‎درپی روزه بگیرد و در مرتبه سوم شصت فقیر را سیر کند یا به شصت فقیر، هر کدام ۷۵۰ گرم طعام دهد و اگر معتکف روزه را با مبطلات دیگری غیر از جماع باطل کند کفّاره ندارد، به جز استمناء که بهتر است کفّاره داده شود.