۲- زمین‏

مسئلۀ ۲۴۲ :   از جمله چیزهایی که از نظر شرع مقدس اسلام مطهِّر و پاک کننده است، زمین است. مطهِر بودن زمین از مسائل مسلم میان فقهای اسلام و مستفاد از اخبار و روایات زیادی است که از اهل بیت  رسیده است.
مسئلۀ ۲۴۳ :   زمین با پنج شرط کف پا و ته کفش نجس را پاک می‏کند.
1- بنا بر اقوی‏، زمین خشک باشد؛ نمناک بودن زمین و یا رطوبت جزئی آن که موجب سرایت نمی‏شود، مانعی ندارد.
2- بنا بر احتیاط پاک باشد چون زمین ناپاک، پاک نمی‏کند اگرچه اقوی‏ آنست که پاک بودن زمین شرط نیست.
3- به سبب راه رفتن و برخورد با زمینِ نجس، کف پا و یا ته کفش، نجس شده باشد.
4- نجاستی که به کف پا یا ته کفش رسیده با راه رفتن و مالیدن پا به زمین برطرف شود.
5- زمینی که روی آن راه می‏روند، خاکی، سنگفرش، آجری باشد و حتی بِتُن ریزی شده هم بلامانع است چون به عنوان زمین شناخته می‏شود؛ پس راه رفتن روی حصیر، فرش، چمن، گل و حتی زمینی که با چوب فرش شده است، کف پا و زیر کفش را پاک نمی‏کند. راه رفتن روی آسفالت در صورتی که زیر پا یا کفش با شن و ماسه در تماس نباشد و عمدتاً با قیر در تماس باشد، اظهر آنست پاک نمی‏کند، ولی اگر در اثر تردّد وسایل نقلیه قیر مستهلک شود و زیر کفش و کف پا عمدتاً با شن و ماسه در تماس باشد، پاک می‏شود.
مسئلۀ ۲۴۴ :   برای پاک شدن کف پا و ته کفش مستحب است حداقل پانزده ذراع که تقریباً همان پانزده گام معمولی است، راه بروند هر چند با راه رفتن کمتر از این مقدار عین نجاست زایل شده باشد.
مسئلۀ ۲۴۵  :  در پاک شدن زیر پا و کفش نجس لازم نیست آن دو تَر باشند، بلکه اگر خشک هم باشند با راه رفتن روی زمین پاک می‏شوند.
مسئلۀ ۲۴۶ :   هنگامی که کف پا و یا زیر کفش نجس با راه رفتن و یا مسح خاک پاک می‏شوند به تبع آن مقداری از اطراف آن که به خاک یا گل آلوده شده است مشروط بر آن که با خاک زمین به‌طور معمول تماس حاصل کند، پاک می‏شود.
مسئلۀ ۲۴۷  :  اگر بعد از راه رفتن یقین کند ذره‏های کوچکی از نجاست در کف پا یا ته کفش باقی مانده است باید آن‎را برطرف کند و آن‎قدر راه برود تا یقین پیدا کند که نجاست زائل شده است، ولی باقی ماندن بو یا رنگ نجاست اشکالی ندارد.
مسئلۀ ۲۴۸ :   کسانی که با دست، زانو یا پای مصنوعی راه می‏روند و یا از ویلچر (چرخهای مخصوص معلولین) استفاده می‏کنند، آن قسمت از بدن یا آن وسیلۀ خاص- زانو، پای مصنوعی یا ویلچر- ایشان که در اثر راه رفتن با خاک تماس پیدا می‏کند، پاک می‏شود و نیز ته عصا، چرخ اتومبیل، موتوسیکلت و دوچرخه، نعل چهارپایان و مانند اینها با راه رفتن پاک می‏شود، ولی درون کفش و آن مقدار از پا که با زمین تماس ندارد پاک نمی‏شود، اما پاک شدن کف جوراب به وسیلۀ راه رفتن محل اشکال است اما اگر جورابی باشد که به‌طور متعارف از آن به جای کفش استفاده کنند با راه رفتن پاک می‏شود.
مسئلۀ ۲۴۹  :  بنا بر اظهر موزاییک و مرمرهای صنعتی و طبیعی که با آن زمین را فرش می‏کنند، مانند زمینهای دیگر با راه رفتن، کف پا و زیر کفش را پاک می‏کنند.
مسئلۀ ۲۵۰ :   زیر کفش به‌طور کلّی با راه رفتن پاک می‏شود، جنس کفش از پوست، پنبه، پشم و یا از چوب، از هر یک باشد در این حکم تفاوتی ندارد.