کلیات

نماز یکی از شعائر بزرگ اسلام و واجبات دینی است که اگر مورد قبول حضرت حق واقع شد، بقیۀ اعمال انسان نیز قبول می‏شود و اگر پذیرفته نشد بقیۀ اعمال نیز مورد پذیرش حضرت حق قرار نخواهد گرفت. از حضرت امام محمّد باقر نقل شده است که فرمودند: اولین چیزی که بنده به آن محاسبه خواهد شد نماز است.
در حدیث دیگری امام محمّد باقر از رسول خدا نقل می‏کنند که فرمود: همچنان که انسان، اگر در شبانه روز پنج بار خود را شستشو دهد ناپاکی و آلودگی از بدن او زدوده می‏شود، نمازهای پنج‌گانه نیز انسان را از گناهان و ناپاکیهای اخلاقی پاک می‏کند.
شایسته است انسان نماز را بسیار مهم بشمارد و آن‎را در اول وقت بجا آورد، در روایتی از پیامبر گرامی اسلام آمده است: کسی‌که نماز را سبک بشمارد به شفاعت من نایل نخواهد شد.
در حدیث آمده است روزی رسول خدا در مسجد مردی را مشاهده کردند که مشغول نماز است، ولی رکوع و سجود را به‌طور کامل و صحیح بجا نمی‏آورد، در این حال حضرت فرمودند: اگر این مرد در این حال بمیرد به دین من از دنیا نرفته است.
خلقت انسان برای رشد و تکامل او است و تکامل او در ارتباط با خداست و بهترین وسیلۀ ارتباط با خدا نماز است، بنابراین انسان باید نماز را با توجّه کامل و خضوع و خشوع و وقار تمام بخواند و از غفلت و شتاب‌زدگی بپرهیزد و توّجه داشته باشد که با چه کسی سخن می‏گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند عالم ناچیز ببیند.
نمازگزار باید توبه و استغفار کند. او باید هر گناهی که مانع قبول شدن نماز است همچون حسد، کبر، غیبت، خوردن حرام، آشامیدن مسکرات، ندادن خمس و زکات و هر گناه دیگری را ترک کند.
نمازگزار سزاوار است حتّی از کارهایی که ثواب نماز را کم می‏کند نیز بپرهیزد، مثلاً در حال خواب آلودگی یا خودداری از ادرار به نماز نایستد و در موقع نماز نیز به آسمان نگاه نکند.
شایسته است نمازگزار کارهایی که ثواب نماز را زیاد می‏کند بجا آورد، مانند انگشتر عقیق به دست کردن، لباس پاکیزه پوشیدن، شانه و مسواک زدن و خود را خوش‌بو کردن.