مواردی که فقط قضای روزه واجب است

مسئلۀ ۱۸۲۸ :    در موارد زیر فقط قضای روزه واجب است:
1- هرگاه روزه‏دار بدون آنکه کار مُبطِل روزه انجام دهد، قصد کند که روزۀ خود را به هم بزند و آن‎را باطل کند یا قصد ریا کند یا از نیت روزه عدول کند و نیت روزه نکند.
2- هرگاه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حالت جنابت یک یا چند روز، روزه بگیرد.
3- هرگاه در ماه رمضان بدون اینکه تحقیق کند صبح شده یا نه کاری که روزه را باطل می‏کند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است، حتی در صورتی که بعد از تحقیق گمان کند که صبح شده یا هنوز شب باقی است یا تردید داشته باشد که صبح شده یا نه، در صورتی که کاری که روزه را باطل می‏کند انجام داده باشد، فقط قضای روزه لازم است، ولی‏اگر پس از تحقیق یقین پیدا کند صبح نشده است و چیزی بخورد و بعداً معلوم شود صبح بوده، قضای روزه واجب نیست.
4- هرگاه به گفته کسی که می‏گوید صبح نشده کاری که روزه را باطل می‏کند انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است، خواه گفته آن فرد برای او حجّت باشد یا نباشد. اگر از گفته او یقین کندکه صبح نشده و بعداً معلوم شود صبح شده است، در این صورت نه کفّاره دارد و نه قضا.
5- هرگاه به گفته کسی که می‏گوید صبح شده، یقین نکند یا خیال کند شوخی کرده است و کاری که مبطل روزه است، انجام دهد و بعد معلوم شود صبح بوده است.
6- هرگاه نابینا و مانند آن به گفته کسی که می‏گوید غروب شده اطمینان کرده و افطار کند و بعد معلوم شود غروب نبوده است.
7- بنا بر احتیاط هرگاه در هوای صاف به علّت تاریک شدن هوا، یقین کند غروب شده و افطار کند و بعداً معلوم شود غروب نبوده است، ولی اگر در هوای ابری با اطمینان به اینکه غروب شده افطار کند و بعداً معلوم شود غروب نبوده است، قضا لازم نیست و اگر در هوای صاف شک کند که غروب شده و یا ظن داشته باشد که غروب شده است، اگر افطار کند اقوی‏ آنست که کفّاره هم بدهد.
8- به گفته دو عادل روزۀ خود را افطار کند یا به گفته کسی اطمینان پیدا کند که غروب شده و افطار کند، ولی بعد معلوم شود غروب نبوده است و چنانچه خبر دهندگان عادل نباشند یا از گفته فردی اطمینان حاصل نکند، بنا بر اظهر کفّاره هم واجب است.
9- هرگاه بی‎جهت یا برای خنک شدن مضمضه کند، یعنی آب را در دهان بگرداند، ولی بی‎اختیار فرو دهد. اگر فراموش کند روزه است یا برای وضوی نماز واجب مضمضه کند و بی‎اختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست. اگر غیر از آب چیز دیگری را در دهان قرار دهد و بدون اختیار فرو رود یا آب را به عنوان استنشاق وارد بینی‏کند و بدون اختیار فرو رود، باز هم قضا واجب نیست.
10- بنا بر احتیاط هرگاه با همسرش ملاعبه و بازی کند و بدون اینکه قصد یا عادت داشته باشد، بی‎اختیار منی از او خارج شود، اقوی‏ آنست که قضا ندارد، اگرچه بنا به احتیاط مستحب قضای آن‎را بجای آورد.
مسئلۀ ۱۸۲۹ :    در صورتی که بداند اگر مضمضه کند، آب فرو خواهد داد یا فراموش کرده و آب را فرو خواهد برد، مضمضه کردن آب جایز نیست.
مسئلۀ ۱۸۳۰ :    مضمضه زیاد برای روزه‏دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو ببرد بهتر است قبل از آن سه مرتبه آب را در دهان بگرداند و بیرون بریزد.