مسائل واجبات و ارکان نماز : قیام

مسئلۀ ۱۰۴۳ :    قیام ایستادن است و در موقع گفتن تکبیره‎الاحرام و قبل از رکوع که به آن قیام متّصل به رکوع می‏گویند، رکن است. قیام موقع خواندن حمد و سوره و قیام بعد از رکوع اگر چه واجب است، ولی رکن نیست و اگر به سبب فراموشی ترک شود، نماز صحیح است.
مسئلۀ ۱۰۴۴ :    واجب است نمازگزار قبل از گفتن تکبیره‎الاحرام و بعد از آن مقداری بایستد تا یقین کند که در حال ایستادن تکبیر گفته است.
مسئلۀ ۱۰۴۵ :    واجب است نمازگزار در حال قیام، راست و بدون حرکت بایستد، از خم شدن به اطراف بپرهیزد و بنا به احتیاط واجب به جایی تکیه نکند و اگر ناچار شود به چیزی یا جایی تکیه کند یا در حال خم شدن برای رکوع پاهایش را حرکت دهد، حتّی در حال اختیار اشکال ندارد.
مسئلۀ ۱۰۴۶ :    کسی‌که می‏تواند درست بایستد، اگر طوری پاها را گشاد بگذارد که ایستادن معمولی بدان صدق نکند، نمازش باطل است.
مسئلۀ ۱۰۴۷ :    اگر در موقع ایستادن به سبب فراموشی بدن را حرکت دهد یا به طرفی خم شود یا به جایی تکیه کند، اشکال ندارد، ولی در هنگام قیام، هنگام گفتن تکبیره‎الاحرام و قیام متّصل به رکوع، اگر چه به سبب فراموشی باشد بنا بر احتیاط مستحب نماز را تمام و بعد اعاده کند، هر چند در صورت تکیه دادن یا حرکت به سبب فراموشی‏صحّت نماز خالی از قوّت نیست مگر آنکه ایستادن صدق نکند.
مسئلۀ ۱۰۴۸ :    واجب است نمازگزار هنگام ایستادن هر دو پایش روی زمین باشد اگرچه لازم نیست سنگینی بدن روی هر دو پا باشد و نیز حرکت دستها و انگشتان در حال نماز اشکال ندارد، ولی بهتر است آنها را حرکت ندهد.
مسئلۀ ۱۰۴۹ :    اگر در حال خواندن حمد و سوره و دیگر ذکرهای واجب، نمازگزار بدون اختیار حرکت کند به‌طوری که از حالت استقرار و آرامش خارج شود بنا بر احتیاط پس از آرام شدن بدن جملاتی را که در حال حرکت خوانده است، دوباره بخواند.
مسئلۀ ۱۰۵۰ :    اگر نمازگزار بخواهد کمی به جلو برود یا به عقب برگردد یا اندکی به طرف راست و چپ حرکت کند، بنا به احتیاط واجب در حال حرکت چیزی نگوید و صبر کند تا بدن آرام بگیرد و سپس بگوید.
مسئلۀ ۱۰۵۱ :    بنا بر احتیاط هنگام گفتن ذکرهای واجب بلکه مستحب نیز بدن باید آرام و بدون حرکت باشد، ولی جملۀ «بِحَوْلِ اللَّهِ وَ قُوَّتِهِ أَقُومُ وَ أَقْعُدُ» را باید در حال برخاستن بگوید.
مسئلۀ ۱۰۵۲ :    اگر در حالت حرکت بدن ذکری بگوید، مثلاً هنگام رفتن به رکوع یا سجده تکبیر بگوید، چنانچه آن‎را به قصد ذکر خاصی که در نماز دستور داده‏اند بگوید، باید احتیاطاً نماز را اعاده کند، مگر اینکه به خاطر ندانستن مسئله بوده و در یادگیری هم کوتاهی نکرده باشد، ولی چنانچه به این قصد نگوید بلکه بخواهد ذکری‏گفته باشد نماز او صحیح است.
مسئلۀ ۱۰۵۳ :    کسی‌که بتواند ایستاده و بدون تکیه دادن به جایی نماز بخواند، اگر ایستاده، ولی با تکیه دادن نمازش را بخواند باطل است؛ اگر کسی بتواند ایستاده و با تکیه کردن به جایی نماز بخواند، اگر نمازش را نشسته بخواند باطل است؛ کسی‌که می‏تواند نشسته و بدون تکیه به چیزی نماز بخواند، اگر نمازش را نشسته و با تکیه به چیزی‏ بخواند نمازش باطل است؛ و کسی‌که بتواند نشسته و با تکیه به چیزی نماز بخواند، اگر نمازش را خوابیده بخواند، نمازش باطل است.
مسئلۀ ۱۰۵۴ :    اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود واجب است بنشیند و اگر از نشستن ناتوان شود واجب است بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته، واجب است از گفتن ذکرها خودداری کند.
مسئلۀ ۱۰۵۵ :    اگر نمازگزار به هیچ عنوان قدرت نشستن ندارد واجب است به گونه‏ای که در احکام قبله گفته شد به طرف راست بدن بخوابد به‌طوری که جلوی بدنش رو به قبله باشد و اگر به طرف راست نمی‏تواند، به طرف چپ بخوابد، به‌طوری که جلو بدن رو به قبله باشد و اگر آن هم ممکن نباشد به پشت بخوابد به‌طوری که کف پاهایش رو به قبله باشد.
مسئلۀ ۱۰۵۶ :    کسی‌که می‏تواند ایستاده نماز بخواند، ولی می‏ترسد به سبب ایستادن مریض شود یا بیماری‏اش طولانی‏تر شود یا ضرری به او برسد، می‏تواند نشسته نماز بخواند و اگر از آن هم بترسد می‏تواند خوابیده نماز بخواند.
مسئلۀ ۱۰۵۷ :    کسی‌که نشسته نماز می‏خواند اگر بعد از خواندن حمد و سوره بتواند بایستد و رکوع را ایستاده بجا آورد و از ایستادن هیچ ضرری متوجه او نباشد باید بایستد و رکوع را بجا آورد و اگر نتواند یا احتمال ضرر بدهد باید به همان حال نشسته رکوع کند و این ترتیب برای کسی‌که نشسته نماز می‏خواند نیز صدق می‏کند.
مسئلۀ ۱۰۵۸ :    کسی‌که عذری دارد، ولی احتمال می‏دهد تا آخر وقت عذرش برطرف شود و بتواند ایستاده نماز بخواند، باید احتیاطاً صبر کند و در آخر وقت برابر وظیفۀ خود عمل کند؛ همچنین کسی‌که احتمال می‏دهد در آخر وقت می‏تواند نشسته نماز بخواند، در اوّل وقت نمازش را خوابیده نخواند، ولی چنانچه نماز را اوّل وقت بخواند با قصد اینکه اگر در آخر وقت عذرش برطرف شد دوباره بخواند و عذرش باقی بماند، نمازش صحیح است و اگر عذرش برطرف شد دوباره می‏خواند.
مسئلۀ ۱۰۵۹ :    کسی‌که عذر دارد و همۀ نماز یا قسمتی از آن‎را نشسته یا خوابیده می‏خواند، اگر در وقت نماز عذرش برطرف شد بنا بر احتیاط دوباره نماز را کامل بخواند.
مسئلۀ ۱۰۶۰ :    مستحب است نمازگزار در حال قیام بدن را راست نگاه دارد، شانه‏ها را پایین بیندازد و دستها را روی رانها بگذارد، انگشتها را به هم بچسباند و جای ‏سجده را نگاه کند، سنگینی بدن را به‌طور مساوی روی هر دو پا بیندازد، با خضوع و خشوع باشد، پاها را پس و پیش نگذارد و آنها را به هم نچسباند. در صورتی که نمازگزار مرد باشد حداکثر فاصلۀ بین دو پا تا یک وجب بیان شده است.