شرایط اعتکاف‏

شرایط اعتکاف‏
مسئلۀ ۱۸۹۸ :    اعتکاف صحیح شرایط زیر را دارد:
1- اسلام، بنابراین اعتکاف غیر مسلمان صحیح نیست.
2- ایمان، شرط قبولی همۀ اعمال است، ولی شرط صحّت آنها نیست.
3- عقل.
4- قصد تقرّب الهی، مانند همۀ عبادات دیگر.
5- روزه داشتن، کسی که به هر دلیلی روزه نمی‏گیرد، اعتکافش صحیح نیست.
6- حدّاقل سه روز در مسجد بماند، بنابراین اگر کسی کمتر از سه روز در مسجد بماند و یا قصد کند کمتر از سه روز بماند، اعتکافش صحیح نیست و برای حداکثر اعتکاف حدّ شرعی وجود ندارد.
مسئلۀ ۱۸۹۹ :    اعتکاف در غیر مسجد و مسجدی که جامع نیست و نماز جمعه صحیح و جامع شرایط در آن خوانده نشده، مثل مسجد بازار و مسجد قبیله جایز نیست و در مواردی که در یک شهر و روستا دو مسجد جامع وجود داشته باشد، اعتکاف کننده مخیر است در هر کدام از این دو مسجد که بخواهد اعتکاف کند.
مسئلۀ ۱۹۰۰ :    اعتکاف در غیر مسجد جامع صحیح نیست، ولی افضل آنست که در مسجد الحرام، مسجد النّبی‏، مسجد کوفه یا مسجد بصره انجام شود.
مسئلۀ ۱۹۰۱ :    کسی که اعتکاف می‏کند واجب است سه روز متوالی در مسجد جامع بماند و نباید در حال اختیار از مسجد خارج شود، مگر اینکه خارج شدن از مسجد ضرورت داشته باشد، مثلاً برای قضای حاجت و غسل جنابت خارج شود، که در این صورت اشکال ندارد.
مسئلۀ ۱۹۰۲ :    اگر در بین اعتکاف محتلم شود، واجب است فوراً برای انجام غسل جنابت از مسجد خارج شود و پس از غسل بلافاصله به مسجد بازگردد و برای غسل نیز به اندازه ضرورت و انجام واجبات اکتفا کند.
مسئلۀ ۱۹۰۳ :    اعتکاف همسر نسبت به دو روز اوّل در صورتی که با حقّ شوهر منافات داشته باشد، باید با اجازۀ شوهر باشد و همچنین اعتکاف فرزند در دو روز اول در صورتی که موجب اذیت و آزار پدر و مادر شود، باید با اجازۀ آنها انجام شود امّا هنگامی که شوهر به همسرش اجازه داد و نیز هنگامی که پدر و مادر به فرزندشان اجازه دادند، اجازۀ آنها برای روز سوم شرط نیست بلکه نهی آنان نیز تأثیر ندارد و ماندن روز سوم در مسجد برای اعتکاف کننده واجب است.
مسئلۀ ۱۹۰۴ :    اعتکاف را در روز اول می‏توان به هم زد، ولی اگر دو روز اول تمام شود، روز سوّم واجب خواهد بود. اما اعتکافی که به سبب نذر، عهد، قسم و مانند اینها واجب شده، اگر معین باشد، به هم زدن آن جایز نیست و اگر نذر مطلق باشد، حکم آن مانند اعتکاف مستحبّی است.
مسئلۀ ۱۹۰۵ :    با توجّه به اینکه عبادات طفل ممیز، یعنی بچّه‏ای که خوب و بد را تشخیص می‏دهد، مشروع و جایز است، اعتکافش هم با اجازۀ ولی شرعی او جایز است.
مسئلۀ ۱۹۰۶ :    کسی که اعتکاف می‏کند با توجّه به اینکه باید روزه بگیرد، در روز باید از انجام تمام چیزهایی که روزه را باطل می‏کند- مبطلات صوم- خودداری کند و نیز واجب است از کارهای زیر- درشب یا روز- اجتناب کند و در صورت عدم پرهیز، اعتکافش باطل می‏شود:
1- نزدیکی با زن و بلکه بنا بر احتیاط واجب لمس کردن و بوسیدن وی از روی شهوت.
2- بنا بر احتیاط واجب استمناء چه به صورت حلال مثلاً با نگاه یا لمس همسر منی از او خارج شود یا به صورت حرام.
3- بوییدن عطر خوش.
4- خرید، فروش و تجارت، بنا بر احتیاط واجب.
5- مجادله و بحث در امور دنیوی یا دینی برای اظهار وجود و خودنمایی.
مسئلۀ ۱۹۰۷ :    اگر معتکف یکی از کارهایی که روزه را باطل می‏کند سهواً انجام دهد، ظاهر آنست که اعتکاف او باطل نمی‏شود، امّا اگر اعتکاف کننده سهواً جماع کند، در صورتی که اعتکاف او واجب باشد، احتیاط آنست که یا دوباره از اوّل شروع کند و یا اعتکاف کنونی را به اتمام برساند و بعد قضای آن‎را بجای آورد، اما اگر اعتکاف او مستحب باشد احتیاط آنست که آن‎را به اتمام برساند.
مسئلۀ ۱۹۰۸ :    اگر اعتکاف با یکی از چیزهایی که آن‎را باطل می‏کند باطل شود، چند فرض قابل تصوّر است:
1- اگر اعتکاف او واجب و معین باشد قضای آن لازم است.
2- اگر واجب غیرمعین باشد، واجب است آن‎را دوباره شروع کند و بهتر آنست که اعتکاف فعلی را تمام کند و دوباره از سر بگیرد.
3- اگر اعتکاف مستحب باشد، در صورتی که آن اعمال در دو روز اوّل واقع شود، اشکال ندارد، ولی اگر در روزهای پس از روز دوّم باشد، واجب است آن‎را قضا کند.
مسئلۀ ۱۹۰۹ :    اگر اعتکاف واجب را با جماع باطل کند، در صورتی که شب جماع کرده باشد، علاوه بر قضا کفّاره هم باید بدهد و کفّاره آن هم مانند کفّاره باطل کردن عمدی روزۀ ماه رمضان است و احوط آنست که ترتیب را رعایت کند، ولی اگر جماع را در روز انجام داده باشد، علاوه بر قضا، دو کفّاره باید بدهد، امّا اگر با غیر جماع اعتکاف را باطل کند، قضای آن واجب است، ولی کفّاره ندارد، گرچه دادن کفّاره بهتر است.
مسئلۀ ۱۹۱۰ :    در تمام مواردی که قضای اعتکاف واجب است، لازم نیست آن‎را فوراً بجای آورد، ولی در انجام آن نباید مسامحه و سستی به خرج دهد.