جواهری که با غوّاصی در دریا به‌دست می‏ آید

مسئلۀ ۲۰۸۵ :    اگر کسی با غوّاصی در دریا و مانند آن جواهری مثل زبرجد، یاقوت، مرجان و مانند اینها را به دست آورد- روییدنی باشد یا معدنی- در صورتی که بهای‏آن به حدّ نصاب یک دینار که همان هجده نخود طلای سکه‌دار و مساوی با ۳/۴۵۶ گرم است، برسد، پس از کسر مخارج بیرون آوردن آنها باید خمس باقی مانده را بپردازد- از جنس واحد باشند یا از چندین جنس و چه با یک بار غوّاصی بیرون آورده شده باشد و چه با غوّاصیهای متعدّد- مشروط بر اینکه دفعات طوری به هم متّصل شده باشند که عرفاً همۀ آنها یک سود حساب شود.
مسئلۀ ۲۰۸۶ :    اگر چند نفر با غوّاصی جواهراتی را از دریا بیرون آورند، سهم هر کس به حدّ نصاب برسد باید خمسش را بدهد.
مسئلۀ ۲۰۸۷ :    اگر کسی بدون فرو رفتن در دریا با وسایل و ابزار آلات جدید، جواهری از درون دریا بیرون آورد یا از روی آب و یا حتّی از کنار آب دریا آنها را بگیرد، در صورتی که قیمت آنها به حدّ نصاب برسد، پس از کسر مخارج آن باید خمسش را بپردازد.
مسئلۀ ۲۰۸۸ :    ماهی و حیوانات دیگری که انسان بدون رفتن در دریا و غوّاصی صید می‏کند از مصادیق غوص نیست و وقتی خمس بر آنها واجب می‏شود که به تنهایی‏ یا با سود کسبهای دیگر، از مخارج سالیانه‏اش زیاد بیاید.
مسئلۀ ۲۰۸۹ :    اگر کسی در دریا فرو رود و حیوانی را بیرون بیاورد و در شکم آن جواهری پیدا کند، احتیاط آنست که بعد از کسر مخارج بیرون آوردن، خمس آن‎را پرداخت کند.
مسئلۀ ۲۰۹۰ :    رودخانه‏های بزرگ مانند دجله، فرات و نیل که معمولاً در آنها نیز جواهرات به عمل می‏آید، مانند دریاست و اگر کسی در آنها فرو رود و جواهراتی را بیرون آورد، پس از کسر مخارج بیرون آوردن، واجب است خمس آن‎را بدهد.
مسئلۀ ۲۰۹۱ :    اگر کسی بدون قصد بیرون آوردن چیزی در دریا فرو رود و به‌طور اتّفاقی جواهری پیدا کند، اگر قصد دارد که آن‎را مالک شود، خمس آن‎را بعد از کسر مخارج بیرون آوردن باید بپردازد.
مسئلۀ ۲۰۹۲ :    اگر کسی در آب فرو رود و مقداری عنبر بیرون آورد و قیمت آن به حدّ نصاب برسد باید خمس آن‎را بپردازد و اگر از روی آب یا کنار دریا به دست آورد، اگر قیمت آن به حدّ نصاب برسد، بنا بر احتیاط واجب خمس آن‎را بدهد و اگر به حد نصاب نرسد، گرچه اقوی‏ آنست که خمس ندارد، ولی بهتر است خمس آن پرداخت شود.
مسئلۀ ۲۰۹۳ :    اگر بچّه نابالغ با فرو رفتن در آب دریا و مانند آن جواهری به دست آورد یا معدنی را استخراج کند یا گنجی بیابد و یا مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد، ولیّ قهری او مطابق شرایط هر یک از آنها باید خمس آنها را بدهد.