ارث زن و شوهر

مسئلۀ ۳۴۱۳ :    اگر زن دائمی انسان بمیرد و فرزند نداشته باشد نصف همۀ مال او را شوهر و بقیۀ مال را وارثان دیگر می‏برند، ولی اگر زن از آن شوهر یا شوهران سابقش فرزندی داشته باشد یک‌چهارم مال او را شوهر و مابقی را بقیۀ ورّاث می‏برند.
مسئلۀ ۳۴۱۴ :    اگر زن در حال بیماری ازدواج کند و به آن بیماری از دنیا برود، شوهرش اگرچه با او نزدیکی نکرده باشد از او ارث می‏برد.
مسئلۀ ۳۴۱۵ :    اگر شوهر بمیرد و از هیچ زنی فرزند نداشته باشد، همسر دائمی وی یک‌چهارم مال او و مابقی را وارثان دیگر ارث می‏برند و اگر شوهر از آن زن یا زنان دیگر فرزندی داشته باشد یک‌هشتم اموالش به زن و بقیه به وارثان دیگر می‏رسد.
مسئلۀ ۳۴۱۶ :    اگر زنی از دنیا برود و غیر از شوهر وارث دیگری نداشته باشد همۀ مال، به شوهر می‏رسد و اگر مرد بمیرد و غیر از زنش وارث دیگری نداشته باشد، یک‌چهارم مال او به زنش می‏رسد و مابقی آن در دوران حضور امام معصوم‏ به امام و در عصر ما به فقیه جامع‌شرایط می‏رسد.
مسئلۀ ۳۴۱۷ :    زن میت از همۀ اموال منقول مانند سرمایه، پول، فرش، لباس و سایر وسایل زندگی ارث می‏برد، ولی از مطلق خود زمین و قیمت آن و نیز از خود هوایی مثل ساختمان و درخت ارث نمی‏برد، ولی از قیمت هوایی ارث می‏برد و بهتر است اگر زن از میت بچّه دارد از همۀ ترکه حتّی از زمین به او ارث دهند یا اینکه با همدیگر مصالحه کرده و رضایت او را جلب کنند کما اینکه در موردی که زن بچه هم ندارد بهتر است با ورثه دیگر مصالحه کند.
مسئلۀ ۳۴۱۸ :    اگر بخواهند ساختمان، درخت یا چیزهای دیگری که روی زمین استوار است را قیمت کنند باید حساب کنند که اگر آنها بدون اجرت روی زمین بمانند تا از بین بروند، چقدر ارزش دارند و سهم زن را از آن قیمت بدهند و بهتر و بلکه احوط آنست که با همدیگر صلح کنند.
مسئلۀ ۳۴۱۹ :    زمینی که در آن نهر و مجرای آب قنات و مانند آن قرار دارد، در حکم زمین است و آهن و آجر و لوله کشی و چیزهایی که در آن به کار رفته، در حکم ساختمان و بناست.
مسئلۀ ۳۴۲۰ :    وسایل شرکتها و کارخانجات- کوچک یا بزرگ- مانند ماشین آلات و میز و صندلی و تلفن، اگرچه نصب شده باشند جزء اموال منقول به حساب‏آیند و زن از همۀ آنها ارث می‏برد.
مسئلۀ ۳۴۲۱ :    لباس و زیورآلات و چیزهای دیگری که مرد برای زن خود گرفته است، اگرآنها را به وی بخشیده باشد، بعد از وفات شوهر یا طلاق زن جزء دارایی او محسوب است و اگرآنها را نبخشیده باشد، اگرچه زن از آنها استفاده کرده است جزء اموال شوهر محسوب می‏شود.
مسئلۀ ۳۴۲۲ :    زن نمی‏تواند در چیزهایی که ارث نمی‏برد بدون اجازۀ سایر ورثه تصرّف کند و نیز احتیاط واجب آنست که ورثه دیگر هم مادامی که سهم زن را نداده‏اند، در ساختمان و چیزهایی که زن از قیمت آنها ارث می‏برد، تصرّف نکنند و اگر قبل از دادن سهم زن آنها را بفروشند در صورتی‏که زن معامله را اجازه دهد، صحیح است و اگر اجازه ندهد نسبت به سهم زن خالی از اشکال نیست.
مسئلۀ ۳۴۲۳ :    اگر مرد بیش از یک زن دائمی داشته باشد در صورتی که مرد فرزند نداشته باشد، یک‌چهارم اموال و اگر فرزند داشته باشد یک‌هشتم آن‎را میان زنان به‌طور مساوی تقسیم می‏کنند اگر چه شوهر با هیچ یک یا بعضی از آنان نزدیکی نکرده باشد ولی اگر میت در حال حیات و در حال مرضی که در آن از دنیا رفته، زنی را عقد کرده و با او نزدیکی نکرده باشد، آن زن از او ارث نمی‏برد و حقّ مهر هم ندارد.
مسئلۀ ۳۴۲۴ :    اگر زن طلاق رجعی بگیرد، هر کدام از زن و شوهر که در زمان عدّه از دنیا برود، دیگری از او ارث می‏برد، ولی اگر بعد از اتمام عدّه بمیرد یا در عدّه طلاق بائن، یکی از آنها از دنیا برود، دیگری که زنده است از او ارث نمی‏برد.
مسئلۀ ۳۴۲۵ :    اگر شوهر در حال مریضی زن خود را طلاق دهد و قبل از تمام شدن دوازده ماه قمری بمیرد، زن با شرایط زیر از او ارث می‏برد اگرچه طلاقش بائن باشد:
1- زن در این مدّت شوهر نکرده باشد و اگر شوهر کرده باشد بهتر است با ورثه صلح کنند.
2- زن در اثر بی‎میلی به شوهر مالی نداده باشد که او را به طلاق دادن راضی کند.
3- طلاق با التماس و درخواست زن صورت نگرفته باشد اگرچه چیزی به شوهر برای طلاق گرفتن نداده باشد.
4- شوهر در همان بیماری که زن را طلاق داده، مرده باشد، بنابراین اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، ارث نمی‏برد و اگر در زمان ابتلا به همان بیماری به دلیل دیگری فوت کند در این صورت احتیاط این است که ورثه با زن مصالحه کنند.
مسئلۀ ۳۴۲۶ :    اگر به سبب وجود زن یا شوهر، نقصی در سهام ورثه به وجود آید، از سهم زن، شوهر، مادر، برادران و خواهران مادری، پدربزرگ و مادربزرگ مادری، داییها و خاله‏ها چیزی کم نمی‏شود، بلکه چون آنها از مصادیق ممّا قدّم الّله‏ هستند، تمام سهام خود را از اصل مال می‏برند و هر چه نقص وارد شود از سهام پدر و برادران و خواهران پدری و مادری یا پدری و پدربزرگ و مادربزرگ پدری و عموها و عمه‏ها کم می‏شود.
مسئلۀ ۳۴۲۷ :    در ازدواج موقّت زن و شوهر از همدیگر ارث نمی‏برند و اگر شرط ارث کنند، ظاهر آنست که عمل به شرط لازم است ولی احوط آنست که صلح کنند و ورثه، زن منقطع را راضی کنند و اگر فرزندی از زن منقطع به دنیا بیاید، مانند فرزندان زن دائمی ارث می‏برد.