احکام مسابقات، سرگرمیها و …

مسئلۀ ۳۰۷۰ :    مسابقات از قبیل اسب‎دوانی، تیراندازی و مانند آن، اگر همراه با شرط‎بندی باشد، جایز است، بنابراین مسابقاتی که با انواع وسایل جنگی امروز، مانند تفنگ، هواپیماهای جنگی با انواع فراوانی که دارند و تانک و امثال آن برگزار می‏شود، اگر با شرط بندی باشد، جایز است.
مسئلۀ ۳۰۷۱ :    در مسابقاتی که شرط‎بندی در آنها جایز است، واجب است امور زیر رعایت شود:
1- ایجاب و قبول را با ذکر لفظ خاص آن مسابقه (مثلاً لفظ تیراندازی یا لفظ اسب دوانی) رعایت کنند.
2- دو طرف مسابقه باید عاقل، بالغ و دارای قصد و اختیار باشند.
3- مقدار جایزه چه به صورت عین باشد یا دین، باید معین باشد و یکی از دو طرف یا شخص سوم و یا یک تشکیلات، چه خصوصی چه دولتی، آن‎را بپردازد.
4- تمام جهاتی که روشن نشدن آن باعث نزاع می‏شود باید معلوم گردد مانند هدف، مقدار مسافت، نقاط شروع و پایان و تعداد تیرهایی که مثلاً باید اصابت کند و نوع اصابت مثلاً به وسط هدف برسد و سوراخ نکند یا بکند.
مسئلۀ ۳۰۷۲ :    تعیین مقدار جایزه وقتی لازم است که بنای طرفین بر جایزه باشد، ولی اگر بنای طرفین بر انجام مسابقات بدون جایزه باشد، تعیین آن لازم نیست.
مسئلۀ ۳۰۷۳ :    تمام انواع مسابقات ورزشی مانند، شنا، دو، کشتی، فوتبال، والیبال، بسکتبال، تنیس و مانند آن و ورزشهایی چون دوچرخه سواری، اتومبیل‎رانی و امثال اینها، که برای تقویت جسم و سلامت روح و روان لازم و ضروری است و یکی از عوامل مهم جذب نیروهای خلاق و مبتکر نسل جوان به شمار می‏رود و بدون آن، امکان پرکردن اوقات فراغت در جامعه امروزی فراهم نیست مشروط بر آنکه ضرر جسمانی و روحی قابل توجهی نداشته و بدون شرط‎بندی باشد جایز است، ولی مسابقاتی که موجب از بین رفتن انسان یا نقص عضو می‏شود یا آن اثر عقلایی را ندارد، جایز نیست. در تمام مواردی که مسابقات جایز و حلال است، غیر از اسب‎دوانی، شترسواری و تیراندازی که شرط‎بندی در اصل آنها جایز است و در غیر آنها اگرچه شرط جایز نیست ولی اگر شخص ثالث یا مؤسسه دولتی- یا غیر دولتی- به برندگان مسابقات چیزهایی را به صورت نقدی یا جنسی اهدا کنند، اشکال ندارد و ممکن است خود مؤسسات یا دولت یا اشخاص حقیقی برای برگزاری مسابقات، برنامه تبلیغی وسیعی را طراحی و برنامه ریزی کرده و از شرکت کنندگان مسابقات دعوت کرده و از ایشان برای شرکت در مسابقه وجوهی را دریافت کنند و سپس از همان وجوه دریافتی جوایزی را برای برندگان در نظر بگیرند، در این صورت ظاهراً اشکال ندارد.
مسئلۀ ۳۰۷۴ :    برگزاری مسابقات و ایجاد شرایط و زمینه‏های مناسب برای رقابت سالم که در اعتلای آگاهی دینی و تقویت مبانی آن و رشد علمی و ادبی و تخصصهای مورد نیاز جامعه، مؤثر است مانند مسابقات قرآنی و احکام فقهی و علوم اسلامی، ریاضی، هندسی، نویسندگی، انجام پروژه‏های تحقیقاتی و علمی، ارائه راه حلهای گوناگون اجرایی و مدیریتی، تألیف کتابهای علمی و دینی و غیر آن، در صورتی که شرط بندی نشود جایز و امری ستودنی است و اگر فرد سومی یا مؤسسه یا دولت و سازمانهای وابسته به آن که برگزارکنندۀ مسابقه هستند، به برندگان جوایزی بدهند- نقدی یا غیر نقدی- بلامانع است و برنده مسابقه مالک آن می‏شود.
مسئلۀ ۳۰۷۵ :    بازی و مسابقه با ابزار و آلات و وسایلی که برای قمار و برد و باخت وضع و قرار داده شده است، مانند ورق و نرد و شطرنج در صورتی که تغییر ماهوی نیافته باشد- با عوض باشد یا نباشد- اظهر آنست که جایز نیست، حتی اگر صرفاً برای سرگرمی باشد؛ ولی بازی و مسابقه با آلات، وسایل و ابزاری که عرفاً برای قمار نیست و قبلاً هم نبوده است یا اگر هم بوده اکنون به‌طور کلّی از آلت قمار بودن خارج شده است، بدون شرط چیزی، جایز است و این حکم شامل شطرنج نیز است.
مسئلۀ ۳۰۷۶ :    اگر فرد یا افراد یا مؤسسه و یا شرکتی برای کمک به مؤسسات عام المنفعه، خیریه، ایتام و مراکز فرهنگی، اوراق و بلیتهایی منتشر کنند و مردم هم به عنوان کمک به آن امور مبلغی بدهند و آن فرد یا افراد یا مؤسسه، از پول خود یا همان وجوهی که از انتشار اوراق و بلیتها به دست آورده‏اند، با قرعه یا هر راه معقول دیگری، مبلغی را به عنوان جایزه بدهند، ایرادی ندارد منتها در صورتی که از وجوه دریافتی از انتشار اوراق و بلیتها بخواهند جایزه بدهند، احتیاط لازم آنست که با اجازه و اطلاع تمام کسانی که پول داده‏اند باشد.
مسئلۀ ۳۰۷۷ :    به‌طور کلّی سرگرمیها و پرکردن اوقات فراغت، به هر نحو و شکل که باشد، اگر همراه و مستلزم کار حرام نباشد، جایز و حلال است، بنابراین گوش دادن و نگاه کردن به برنامه‏هایی چون تئاتر، سینما، رادیو تلویزیون، ماهواره، ویدئو، اینترنت و تماشا کردن مسابقات گوناگون ورزشی در ورزشگاه‏ها و دیگر سرگرمیها مانند طرح جدول و حل آن جایز است، مشروط بر آنکه موجب فساد و اشاعه آن نباشد و مراقب باشند موجب هتک حرمت از افراد صالح و مقدسات دینی و مذهبی و مانع کارهای واجب اسلامی و بی‎اعتنایی نسبت به آنها نشود و به خصوص برای جوانان و نونهالان و افراد ضعیف از نظر مبانی اعتقادی، به ویژه کودکان، باید دقت بیشتری به عمل آید.
مسئلۀ ۳۰۷۸ :    نمایشهای متداول در رسانه‏ها و نمایشها اگر مستلزم نگاه کردن و لمس کردن نشود و موجب اشاعه فساد و اهانت به مقدسات مذهب و اولیای دین و هتک حرمت انسانهای محترم و صالح نگردد جایز است.
مسئلۀ ۳۰۷۹ :    بازیهای مخلتف اگر آلات مخصوص قمار و بُرد و باخت نباشد و عوض هم در آن شرط نشده باشد و موجب ضرر جسمانی و روحی و اتلاف و اسراف مال نشود، اشکال ندارد. کوهنوردی و دوچرخه سواری و بازیهای کامپیوتری و امثال آن هم در صورتی که مشروط به عوض نباشد، جایز است.