احکام رضاع

مسئلۀ ۳۱۹۵ :    همانطور که در مسئلۀ ۳۱۶۰ گفته شد محرمیتهای نسبی در اثر رضاع (شیر دادن) مطابق شرایط مذکور در مسئلۀ ۳۲۱۷ حاصل می‎شود. لذا میان شیر خورنده (مُرتضِع) و شیردهنده (مُرضِع) و صاحب شیر (فحل یا پدر) به ترتیب زیر محرمیت به وجود می‎آید و لذا تمام احکام نسب از حیث حلیت و حرمت و موارد حرمت نکاح جاری است. در این حالت محارم کودک شیر خورنده از مادر رضاعی عبارتند از:
1- زن شیر دهنده (مرضع)؛
2- همسر زن شیر دهنده؛
3- پدر و مادر همان زن هر چه بالا بروند ولو اینکه آنان هم پدر و مادر رضاعی باشند؛
4- بچه‏هایی که از آن زن به دنیا آمده‏اند یا به دنیا می‏آیند؛
5- بچه‏های اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه اولاد نَسَبی آنان باشند، چه اولاد رضاعی؛
6- خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به سبب شیر خوردن با آن زن خواهر و برادر شده‏اند، مشروط بر آنکه شیر متعلّق به یک مرد باشد؛
7- عمو و عمّه آن زن، گرچه رضاعی باشند با شرط فوق؛
8- دایی و خاله آن زن، گرچه رضاعی باشند با شرط فوق؛
9- اولاد نسبی و رضاعی شوهر آن زن که شیر متعلّق به آن شوهر است و هر چه پایین‏تر روند؛
10- پدر و مادر شوهر که شیر متعلق به اوست، و هرچه بالاتر روند؛
11- خواهر و برادر شوهر که شیر متعلّق به اوست، اگرچه رضاعی باشند؛
12- عمو، عمّه، خاله و دایی شوهر که شیر متعلّق به اوست، هر چه بالا روند اگرچه رضاعی باشند؛ و همچنین موارد دیگری وجود دارد که در آنها به واسطۀ شیر دادن محرم می‏شوند و در ضمن مسائل بعدی بیان خواهد شد.
مسئلۀ ۳۱۹۶ :    اگر زنی کودکی را با شرایط مسئلۀ ۳۲۱۷ شیر دهد، پدر آن کودک نمی‏تواند با دخترهای آن زن و نیز با دخترهای شوهری که شیر متعلّق به اوست ازدواج کند، بلکه احتیاط آنست که پدر کودک با دخترهای رضاعی شوهر که شیر متعلق به اوست نیز ازدواج نکند، اما با دخترهای رضاعی آن زن می‏تواند ازدواج کند، اگرچه بهتر است با آنان هم ازدواج نکند و آن نوع نگاه که انسان به محرمهایش دارد به آنان نداشته باشد.
مسئلۀ ۳۱۹۷ :    اگر زنی مطابق شرایطی که در مسئلۀ ۳۲۱۷ می‏آید، بچّه‏ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد شیر بدهد، شوهر دختر به دلیل اینکه همسرش خواهر رضاعی بچّه خودش می‏شود و خواهر رضاعی بچّه هم در حکم بچّۀ خود آدم بوده و ازدواج با وی- هم ابتدائاً و هم استدامتاً – حرام است، پس زنش به خودش حرام می‏شود. ولی‏اگر زن به بچه پسرش که از شوهر دیگر است، با شرایطی که خواهد آمد، شیر دهد، زن پسرش که مادر همان بچّه است بر شوهر زن شیر دهنده که صاحب شیر است، حرام نمی‏شود.
مسئلۀ ۳۱۹۸ :    اگر زن به بچّه دختر خود از شیر پدر همان دختر با شرایطی که در مسئلۀ ۳۲۱۷ خواهد آمد، شیر بدهد، همان دختر که مادر بچّه باشد، بر شوهر خود که داماد همان زن شیر دهنده است حرام می‏شود، چون با این شیر دادن بچّه دختر با همان دختر برادر و خواهر رضاعی می‏شود، برادر و خواهر رضاعی بچّه در حکم همان بچّه است و قهراً دختر که همسر شوهر خویش است، مانند فرزند او می‏شود و ازدواج ابتدائاً و استدامتاً با فرزند خویش حرام است.
مسئلۀ ۳۱۹۹ :    اگر زن پدر دختر که نامادری محسوب می‏شود، کودک شیرخوار شوهر آن دختر را با شرایط معتبره شیر دهد، چه آن کودک از همان دختر باشد یا از زن دیگر او، آن دختر بر شوهر خود حرام می‏شود چون به این ترتیب دختر با آن کودک خواهر و برادر رضاعی می‏شوند و در حکم فرزند شوهر خواهد بود و ازدواج با فرزند حرام است.
مسئلۀ ۳۲۰۰ :    پدر رضاعی کودک برای کودک محرم است، ولی با خواهران نسبی کودک محرم نیست، اگرچه بهتر است با آنان ازدواج نکند و همچنین اولاد خویشان پدر رضاعی به خواهران و برادران آن کودک محرم نمی‏شوند.
مسئلۀ ۳۲۰۱ :    اگر زنی کودکی را با شرایط مقرّره شیر دهد به برادران آن کودک محرم نمی‏شود و نیز فرزندان و خویشان آن زن به برادر و خواهر آن کودک محرم نمی‏شوند.
مسئلۀ ۳۲۰۲ :    اگر کسی با مادر رضاعی دختری ازدواج کند و با او نزدیکی کند، دختر او را نمی‏تواند برای خود عقد کند و اگر کسی با دختری ازدواج کند، اگرچه با وی‏ نزدیکی نکرده باشد، نمی‏تواند با مادر رضاعی او ازدواج کند.
مسئلۀ ۳۲۰۳ :    کسی که مادر یا مادربزرگ او به دختری شیر کامل داده است، نمی‏تواند با آن دختر ازدواج کند و همچنین با دختری که نامادری انسان از شیر پدر به او شیر داده است؛ بنابراین اگر کسی دختر شیرخواری را برای خود عقد کند بعد مادر یا مادربزرگ و یا نامادری عاقد، از شیر عاقد، آن دختر را شیر دهد عقد باطل می‏شود.
مسئلۀ ۳۲۰۴ :    با دختری که خواهر انسان یا زن برادر انسان از شیر برادرش به او شیر کامل داده، نمی‏شود ازدواج کرد چون در فرض اول دایی و در دوّمی عمو محسوب می‏شود و همچنین اگر خواهر زاده، برادر زاده، نوه خواهر یا نوه برادر انسان آن دختر را شیر بدهد، با او نمی‎توان ازدواج کرد، چون در اول دایی و در فرض دوم عمو محسوب می‏شود.
مسئلۀ ۳۲۰۵ :    اگر زن از شوهر خود به کودکی شیر دهد و بعداً شوهر دیگری انتخاب کند و از شیر شوهر دوّم هم به کودک دیگری شیر دهد، آن دو کودک با همدیگر محرم نمی‏شوند چون شیر واحد نبوده است، اگرچه بهتر است با همدیگر ازدواج نکنند و نگاه محرمانه به هم نداشته باشند.
مسئلۀ ۳۲۰۶ :    اگر یک زن از شیر یک شوهر چندین کودک را شیر کامل بدهد، همۀ آن کودکان به هم و همچنین به آن زنی که شیر داده، محرم می‏شوند و همچنین اگر کسی چندین زن داشته باشد و هر کدام از آنان با شرایط مقرّره کودکی را شیر کامل دهند همۀ آن کودکان به همدیگر و به آن مرد که صاحب شیر است و به همۀ آن زنها، محرم می‏شوند.
مسئلۀ ۳۲۰۷ :    اگر زنی از شیر یک شوهر، پسر و دختری را شیر کامل دهد، آن دو با همدیگر و با آن کسی که شیر داده و با شوهر که صاحب شیر است، محرم می‏شوند، ولی‏خواهر و برادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمی‏شوند، گرچه بهتر است با یکدیگر ازدواج نکنند.
مسئلۀ ۳۲۰۸ :    اگر زن از شیر شوهر خود یکی از افراد ذیل را شیر کامل دهد، بر آن زن حرام نمی‏شود، اگرچه بهتر است احتیاط کند:
1- برادر و خواهر زن، ۲- عمو، عمّه، دایی و خاله زن، ۳- اولاد عمو و دایی زن، ۴- برادر زاده زن، ۵ برادر و یا خواهر شوهر خودش، ۶- خواهر زاده زن یا شوهر، ۷- عمو، عمّه، دایی و خاله شوهر زن، ۸- نوه زن دیگر شوهرش.
مسئلۀ ۳۲۰۹ :    زنی که به برادر کسی شیر کامل داده، به خود آن شخص محرم نمی‏شود اگرچه بهتر است با او ازدواج نکند.
مسئلۀ ۳۲۱۰ :    اگر زنی به دختر عمّه یا دختر خاله کسی شیر کامل بدهد آن زن به آن شخص محرم نمی‏شود اگرچه بهتر است با او ازدواج نکند.
مسئلۀ ۳۲۱۱ :    انسان حق ندارد بدون اجازۀ همسر خود با زنهایی که به سبب شیر خوردن خواهرزاده یا برادر زاده همسرش شده اند، ازدواج کند و نیز نمی‏تواند با دختر خواهر مادر و مادربزرگ رضاعی پسری که خودش با وی لواط کرده، بنا بر احتیاط واجب ازدواج کند.
مسئلۀ ۳۲۱۲ :    اگر زن به سبب شیر دادن حقّ شوهر را از بین نمی‏برد، می‏تواند بدون اجازۀ شوهر، بچّه فرد دیگری را شیر دهد، بنابراین جایز نیست و حق ندارد بچّه‏ای را شیر دهد که به سبب آن به شوهر خود حرام می‏شود.
مسئلۀ ۳۲۱۳ :    انسان نمی‏تواند با دو خواهر اگرچه رضاعی باشند، ازدواج کند، بنابراین اگر دو زن را عقد کند و بعد از عقد بفهمد آن دو زن خواهرند، اگر عقد هر دو یک وقت بوده یا مجهول است، بنا بر احتیاط واجب هر دو باطل است و اگر معلوم باشدکه یکی جلوتر و دیگری بعداً خوانده شده است، عقد اوّلی صحیح و دوّمی باطل است.
مسئلۀ ۳۲۱۴ :    اگر کسی بخواهد زن برادرش بر او محرم شود می‏تواند دختر شیر خواری را- اگر عقلایی باشد- برای خود عقد کند با شرایط مسئلۀ ۳۲۱۷ که گفته خواهد شد، زن برادرش به او شیر بدهد، در این صورت آن عقد که برای دختر خوانده باطل می‏شود چون شوهر دختر در این حالت عموی او نیز می‏شود و بر او محرم و حرام همیشگی و زن برادرش می‏شود مادر زنش، که هم برای انسان محرم و هم حرام همیشگی است چه دخول صورت بگیرد و چه نگیرد.
مسئلۀ ۳۲۱۵ :    مستحب است زنان از شیر دادن به هر کودکی پرهیز کنند زیرا ممکن است اشتباه کنند و موجب ازدواج دو محرم با هم شوند.
مسئلۀ ۳۲۱۶ :    مستحب است کسانی که با شیر خوردن محرم و خویشاوند می‏شوند به همدیگر احترام کنند اگرچه از همدیگر ارث نمی‏برند و حقوق خاص خویشاوندی‏که انسان با خویشان نسبی دارد برای خویشان رضاعی ثابت نیست.