مسئلۀ ۱ : بر هر مکلفی عقلاً واجب است، تکالیف و وظائفی را که از نظر شریعت اسلام متوجّه اوست، طبق دلیل معتبر و حجّت شرعیۀ ثابت شده انجام دهد.
مسئلۀ ۲ : کسانی که دارای شرایط زیر باشند، تکالیف و احکام شرع مقدس اسلام متوجّه آنهاست:
1- عقل: کسی که دیوانه است تکلیف ندارد، زیرا ملاک ثواب و عقاب دنیوی و اُخروی عقل آدمی است.
2- قدرت و اختیار: کسی که به‌طور کلّی عاجز و ناتوان است و نمیتواند وظائف دینی و شرعی خود را انجام دهد، تکلیف ندارد.
3- بلوغ: کسی که به حد بلوغ نرسیده است، تکالیف شرع انور متوجّه او نیست.
مسئلۀ ۳ : نشانههای بلوغ یکی از سه مورد زیر است:
1- روییدن موهای زبر و درشت در زیر شکم و بالای عورت؛
2- بیرون آمدن منی در خواب یا در بیداری؛
3- تمام شدن پانزده سال قمری برای پسران و نُه سال قمری برای دختران چون یقیناً حضرت زهرا در سن نُه سالگی با امیرالمؤمنین ازدواج کردهاند و عایشه نیز در سن نُه سالگی به عقد پیامبر اسلام درآمده است.
مسئلۀ ۴ : زمانی که نُه سال قمری در دختران تمام شود و وارد سال دهم قمری شوند نماز، روزه و دیگر احکام شرعی بر آنان واجب می‌شود. اگر دختری در نُه سالگی آنقدر ضعیف و ناتوان باشد که نتواند روزه بگیرد، به‌طوری که روزهگرفتن برای وی سختی زیادی داشته باشد و قابل تحمل نباشد میتواند روزه نگیرد.
مسئلۀ ۵ : برای پسران مستحب است پس از پایان یافتن سیزده سال قمری، همۀ واجبات را بجا آورند و از همۀ محرّمات نیز اجتناب ورزند.
مسئلۀ ۶ : اگر سن دختری نامعلوم باشد، ولیکن آبستن شود و یا خونی ببیند که نشانههای خون حیض را داشته باشد، معلوم می‌شود که قبلاً بالغ شده است و باید تکالیف شرعی خود را انجام دهد.
مسئلۀ ۷ : روییدن موی درشت در صورت، پشت لب، سینه، زیر بغل و خشن شدن صدا و مانند اینها، نشانههای بلوغ نیست، مگر اینکه از این راهها یقین حاصل شود که فرد بالغ شده است.
مسئلۀ ۸ : ممکن است افرادی بلوغ زودرس پیدا کنند و گمان کنند که تنها نشانۀ بالغ شدن اتمام ۱۵ سال قمری در پسران و ۹ سال قمری در دختران است؛ در صورتی که یقین پیدا کنند سایر نشانههای بلوغ را داشتهاند، واجب است هر مقدار از نمازها و واجبات دیگری را که بر عهدۀ آنان بوده و فوت شده است، در وقت، ادا و در خارج وقت قضا کنند.
مسئلۀ ۹ : اگر کسی تنها نشانۀ بلوغ را پانزده سال تمام قمری در پسران و نُه سال تمام قمری در دختران بداند و از نشانههای دیگر غافل باشد، پس از اطمینان به بلوغ خود، اگر شک کند که آیا تکالیف واجب خود را انجام داده است یا نه، لازم نیست آن مدّت را قضا کند، گرچه خوب است مقداری از واجبات را انجام دهد تا علم عادی و اطمینان پیدا کند که قضای آنچه را که احتمالاً انجام نداده، بجا آورده است.
مسئلۀ ۱۰ : علاوه بر نشانههای بلوغ در پسران و دختران که در مسئلۀ ۳ گفته شد، نشانۀ دیگری که در اجازۀ تصرف در اموال شرط است، عبارت است از: رشد فکری، عقلی و قدرت تشخیص مصالح و مفاسد که در جای خود به آن اشاره خواهد شد؛ بنابراین اگر دختر و پسری به حدّ بلوغ شرعی رسیده باشند امّا از رشد کافی فکری و عقلی و قدرت تشخیص مفاسد و مصالح اجتماعی و اقتصادی برخوردار نباشند، نمیتوانند در اموال خود تصرّف کنند.
بازدید ها: 1