۲- مساجد

مسئلۀ ۲۹۸ :    نجس کردن زمین، سقف، سمت داخل و خارج دیوارهای مسجد- اگر واقف قصد مسجد بودن آنها را کرده باشد- اگرموجب هتک و بی‎احترامی به مسجد شود، حرام و تطهیر آن واجب است و کسی که متوجه نجاست در آنها بشود واجب است که فوراً اقدام کرده و نجاست را زائل و تطهیر کند؛ ولی اگر سمت دیوارهای بیرونی مسجد به عنوان مسجد نباشد و بقای نجاست در آن باعث هتک حرمت نگردد، تطهیرش واجب نیست.
مسئلۀ ۲۹۹ :    نجس کردن فرشهایی که برای خواندن نماز در مسجد انداخته می‏شود، بنا بر احتیاط واجب حرام و تطهیر آنها واجب است.
مسئلۀ ۳۰۰ :    اگر وقت نماز داخل شده باشد و نمازگزار بفهمد مسجد نجس شده است، در صورتی که وقت برای نماز وسعت داشته باشد باید تطهیر مسجد را بر اقامۀ نماز مقدم بدارد.
مسئلۀ ۳۰۱ :    در صورتی که تطهیر مسجد نیاز به کمک داشته باشد و شخص به تنهایی از پس آن برنیاید، تطهیر مسجد بر او واجب نیست، ولی اگر بی‌احترامی به مسجد باشد، بنا بر احتیاط باید به کسی که می‏تواند تطهیر کند اطلاع دهد و اگر نجاست مسجد به گونه‏ای است که تطهیرش نیاز به مشارکت چند نفر دارد، بر همه واجب کفایی است که برای ازاله و تطهیر مسجد اقدام کنند.
مسئلۀ ۳۰۲ :    تطهیر مسجد و یا هر مکان مقدس دیگری واجب کفایی است و اختصاصی به آن کسی که نجس کرده ندارد و هر کسی که متوجه نجاست شود و آن‎را ببیند، واجب است برای تطهیرش اقدام کند.
مسئلۀ ۳۰۳ :    اگر مسجدی به‌طور کلّی تغییر عنوان پیدا کند، مثلاً مسجد را خراب کنند و جای آن خانه احداث کنند و یا زمین مسجد جزء خیابان شود و یا به صورت پارک درآید یا به مزرعه و باغ تبدیل شود، بنا بر اقوی‏ حکم عنوان مسجد را ندارد، بنابراین معلوم نیست نجس کردن آن زمین حرام باشد و در صورت نجس شدن تطهیرش واجب نیست، گرچه رعایت احتیاط سزاوار است.
مسئلۀ ۳۰۴ :    گذاشتن میت مسلمان در مسجد قبل از غسل اگر موجب سرایت نجاست و بی‎احترامی نباشد، اشکال ندارد، گرچه احوط ترک آنست، ولی اگر میت مسلمان را غسل داده باشند، گذاشتن او در مسجد اشکال ندارد.
مسئلۀ ۳۰۵ :    نجس کردن مشاهد مشرفه مانند حرم پیغمبر اسلام‏ و امامان معصوم حرام است و اگر نجس شود، تطهیر آن واجب است چون بیوت آن بزرگواران در حکم مسجد است.
مسئلۀ ۳۰۶ :    در صورتی که انسان علم اجمالی به نجس شدن یکی از دو مسجد پیدا کند تطهیر هر دو مسجد بر او واجب می‏شود.
مسئلۀ ۳۰۷ :    نجس کردن مساجد مسلمانان در هر جای عالم، حرام است و در این خصوص میان فِرَق مسلمانان هیچ تفاوتی وجود ندارد و هیچ مسجدی با مسجد دیگر فرق نمی‏کند.
مسئلۀ ۳۰۸ :    توقف انسان جُنب و زن حائض و نَفسا در همۀ مساجد و عبور و مرور آنان در مسجدالحرام و مسجدالنّبی‏، حرام است که تفصیل این مسئله در جای خودش خواهد آمد.
مسئلۀ ۳۰۹ :    داخل شدن کفّار در مسجد حتی برای شنیدن احکام اسلام ممنوع است، زیرا علاوه بر کفر معمولاً جُنب هم می‏باشند که تکلیف جُنب در ارتباط با مسجد مشخص است (مسئلۀ قبل) و مناسب است برای حضور غیرمسلمانان در مجالس مسلمین برای شنیدن معارف و حقایق اسلامی از منابع معتبر و قابل استفاده، جاهایی با امکانات مناسب در کنار مساجد که عنوان مسجد نداشته باشد ساخته شود.
مسئلۀ ۳۱۰ :    نصب عکس و پوستر و دیگر وسایل و ابزاری که از آنها برای تبلیغ استفاده می‏شود در صورتی که موجب تخریب و ضرر به مسجد نباشد و برای نمازگزاران ایجاد زحمت و مشقّت نکند و نیز با اهداف واقف و مسجد منافات نداشته باشد، اشکال ندارد.
مسئلۀ ۳۱۱ :    انجام مراسم گوناگون در مساجد در صورتی که برای نمازگزاران مزاحمت نداشته و مغایر با اهداف واقف نباشد و موجب هتک و بی‌احترامی به مسجد نشود، جایز است.
مسئلۀ ۳۱۲ :    نقل و انتقال ملکیت مسجد یا تغییر آن برای کارهای دیگر که با مسجد بودن منافات دارد، جایز نیست و ابزار و لوازم آن‎را مانند درب و پنجره و فرش و سماور، اگر به هیچ وجه در همان مسجد و یا مساجد دیگر قابل استفاده نباشد، می‏توانند بفروشند و پول آن‎را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مساجد دیگر کنند. کسانی هم که می‏خواهند فرش و یا چیزهای دیگری برای مساجد یا حسینیه‏ها و یا حرم امامان معصوم بخرند، خوب است آن‎را وقف نکنند، بلکه به آنجا تملیک کنند تا متولی واجد شرایط و یا حاکم شرع بتواند در موقع لزوم آن‎را مطابق مصلحت تبدیل کند.
مسئلۀ ۳۱۳ :    یکی از مستحبات در اسلام ساختن مسجد است و مسجدی را که نزدیک به خرابی است می‏توان تعمیر کرد، ولی اگر طوری خراب شود که قابل استفاده نباشد مردم می‏توانند آن‎را به‌طور کلّی ویران کنند و مسجد جدیدی احداث کنند. در مواردی که مسجد به‌طور کلّی خراب نشده ولی نیازهای عمومی را کفاف نمی‏دهد و نیاز به توسعه دارد باز می‏توانند ساختمان مسجد را ویران کنند وآن را توسعه داده و بزرگ‏تر و محکم‏تر تجدید بنا کنند.
مسئلۀ ۳۱۴ :    تعمیر و پر رونق نگاه داشتن و روشن کردن چراغهای مساجد یکی از امور نیکو و مطلوب شارع مقدّس و از مستحبات اسلام است. مطلوب است کسی که می‏خواهد وارد مسجد شود خود را معطّر و خوش‌بو کند، لباس تمیز و پاکیزه بپوشد و موقع داخل شدن در مسجد با پای راست وارد شود و در موقع بیرون رفتن نیز پای چپ را جلوتر بگذارد.
مسئلۀ ۳۱۵ :    هنگامی که انسان وارد مسجدی می‏شود مستحب است دو رکعت نماز به نیت نماز تحیت مسجد بجای آورد و اگر نماز واجب و یا مستحب دیگری بجا آورد کافی است.
مسئلۀ ۳۱۶ :    خوابیدن در مسجد در غیرضرورت، صحبت کردن در آن راجع به امور دنیایی، مشغول کارهای صنعتی شدن و خواندن اشعاری که در آنها نصیحت و پند واندرز نباشد، خوب نیست و کراهت دارد. نیز انداختن آب دهان، بینی و اخلاط سینه در مسجد مکروه است، ولی بلند کردن صدا برای اذان و اقامه نه تنها مکروه نیست بلکه مطلوب است، امّا بلند کردن صدا در غیر اذان و اقامه کراهت دارد؛ تمام موارد فوق در صورتی است که هتک و بی‌احترامی به مسجد نباشد و در غیر این صورت حرام است.