دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی بیات زنجانی پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی بیات زنجانی
مسئلۀ ۸۰۹ : مستحب است قبل از آنکه لحد را بپوشانند، تلقین دهنده، دست راست را زیر شانۀ راست میت ببرد و دست چپ را بر شانۀ چپ آن بزند و میت را به شدّت تکان دهد و بعد دهان را نزدیک گوش میت ببرد و سه مرتبه بگوید: «إِسْمَعَ إِفْهَمْ یا فُلاَنِ بْنِ فُلاَنٍ» و به جای کلمۀ فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید، مثلاً اگر اسم میت، محمّد و نام پدرش علی است بگوید: «إِسْمَعْ إِفْهَمْ یا مُحَمَّدِ بْنِ عَلِی» و پس از آن بگوید: «هَلْ أَنْتَ عَلَی الْعَهْدِ الَّذِی فَارَقْتَنَا عَلَیْهِ مِنْ شَهَادَهِ أَنْ لاَإِلَهَإِلاَّالله وَحْدَهُ لاَ شَرِیک لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداًصَلَّیاللهُعَلَیهِوآلِهِ عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ خَاتَمُ الْمُرْسَلِینَ وَ أَنَّ عَلِیّاً أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدالْوَصِیِّینَ وَ إِمَامٌ إِفْتَرَضَ اللَّهُ طَاعَتَهُ عَلَی الْعَالَمِینَ وَ أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ وَ عَلِیِّ بْنِالْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرَبْنَمُحَمَّدٍ وَ مُوسَیبْنَجَعْفَرٍ وَ عَلِیِّبْنِمُوسَی وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ عَلِیّ بْنِمُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنَ بْنَ عَلیٍّ وَ الْقَائِمَ الْحُجََّهَ الْمَهْدِیِّ صَلَوَاتُاللِّهِعَلَیْهِمْأَجْمَعِینَ أَئِمَّهُ الْمُؤْمِنِینَ وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَی الْخَلْق ِ أَجْمَعِینَ وَ أَئِمَّتک أَئِمَّهُ هُدی أَبْرَارٌ یشا فُلاَنَ بْنَ فُلاَنٍ» و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگوید و سپس بگوید: «إِذَا أَتَاک الْمَلَکانِ الْمُقَرَّبَانِ رَسُولَینِ مِنْ عِنْدِاللَّهِ تَبَارَکوَتَعَالَی وَ سَأَلاَک عَنْ رَبِّک وَ عَنْ نَبِیِّک وَ عَنْ دِینِک وَ عَنْ کتَابِک وَ عَنْ قِبْلَتِک وَ عَنْ أَئِمَّتِک فَلاَ تَخَفْ وَ لاَ تَحْزَنْ وَ قُلْ فِی جَوَابِهِمَا، أَللَّهُ جَلَّجَلاَلُهُ رَبِّی وَ مُحَمِّدٌ صَلَّیاللهُعَلَیهِوآلِهِ نَبِیِّی وَ الْإِسْلاَمُ دِینِی وَ الْقُرْآنُ کتَابِی وَ الْکعْبَهُ قِبْلَتِی وَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّابْنِأَبِیطَالِبٍ عَلَیهِالسّلَام إِمَامِِی وَ الْحَسَنَبْنَعَلِیٍّالْمُجَتَبَی عَلَیهِالسّلَام إِمَامِی وَ الْحُسَیْنُبْنُعَلِیٍّعَلَیهِالسّلَام الشَّهِیدُ بِکرْبَلَإِ إِمَامِی وَ عَلِیٌزَینُ الْعَابِدِینَعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ مُحَمَّدٍالْبَاقِرُعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ جَعْفَرٍالصَّادِقُعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ مُوسَیالْکاظِمُعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ عَلِیِِّّابن مُوسَیالرِّضَاعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ مُحَمَّدٍالْجَوَادُعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ عَلِیٍٍّ الْهَادِیعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ الْحَسَنِالْعَسْکرِیّعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی وَ الْحُجَّهُالْمُنْتَظَرُعَلَیهِالسَّلام إِمَامِی، هؤُلاَءِ صَلَوَاتُاللَّهِعَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ أَئِمَّتِی وَ سَادَتِی وَ قَادَتِی وَ شُفَعَائِی، بِهِمْ أَتَوَلَّی وَ مِنْ أَعْدَائِهِمِ أَتَبَرَّأُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ، ثُمَّ إِعْلَمْ یا فُلاَنَ بْنَ فُلاَنٍ» و به جای فلان بن فلان نام میت و پدرش را بگوید و سپس بگوید: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَی نِعْمَ الرَّبُّ وَ أَنَّ مُحَمَّداًصَلَّیاللُهعَلَیهِوآلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ وَ أَنَّ عَلِیِّابْنَأَبِیطَالِبِعَلَیهِالسَّلام وَ أَوْلاَدَهُ الْمَعْصُومِینَ الْأَئِمَّهَ الأَثْنَیعَشَرَ نِعْمَ الْأَئِمَّهَ وَ أَنَّ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌصَلَّیاللُهعَلَیهِوآلِهِ حَقٌّ وَ أَنَّ الْمَوْتَ حَقٌّ وَ سُؤَالَ مُنْکرٍ وَ نَکیرٍ فِی الْقَبْرِحَقٌّ وَ الْبَعْثَ حَقٌّ وَ النُّشُورَ حَقُّ وَ الصِّرَاطَ حَقٌّ وَ الْمِیزَانَ حَقٌّ وَ تَطَایرُ الْکتُبِ حَقٌّ وَ أَنَّ الْجَنَّهَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَهَ آتِیهٌ لاَ رَیْبَ فِیهَا وَ أَنَّ اللَّهَ یبْعَثُ مَنْ فِیالْقُبُورِ» پس بگوید: «أَفَهِمْتَ یا فُلاَنٍ» و به جای فلان نام میت را بگوید و پس از آن بگوید: «ثَبَّتَک اللَّهُ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ وَ هَدَاک اللَّهُ إِلَی صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ، عَرَّفَ اللَّهُ بَینَک وَ بَینَ أَوْلِیَائِک فِی مُسْتَقَرِّ مِنْ رَحْمَتِهِ» پس بگوید: «أَللَّهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیهِ وَ اصْعِدْ بِرُوحِهِ إِلَیک وَ لَقِّهِ مِنْک بُرْهَاناً، أَللَّهُمَّ عَفْوَک عَفْوَک» و کسی‌که به میت تلقین میکند، باید توجّه داشته باشد که اگر میت زن است، ضمیرهای مذکر در این دعاها را به صورت مؤنث بگوید.
مسئلۀ ۸۱۰ : مستحب است قبر را چهارگوش و به اندازۀ چهار انگشت از زمین بلند کنند و علامتی روی آن بگذارند که با قبور دیگر اشتباه نشود و روی قبر آب بپاشند و کسانی که بر سر قبر حاضرند، دستها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کنند و در خاک فرو ببرند و هفت مرتبه سورۀ مبارکۀ قدر را بخوانند و برای میت طلب آمرزش کنند و دعای «أَللَّهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جَنْبَیهِ…» را تا آخر بخوانند.
مسئلۀ ۸۱۱ : خواندن تلقین در سه مرحله مستحب است:
۱- در حال احتضار و جان دادن.
۲- هنگامی که میت را در قبر میگذارند.
۳- هنگامی که میت را دفن کردهاند و تشییع کنندگان به طرف شهر یا روستا باز میگردند.
مسئلۀ ۸۱۲ : بهتر است نام و نام خانوادگی و مشخصات ویژۀ میت را بر روی لوح یا سنگی بنویسند و بالای قبرش نصب کنند.
مسئلۀ ۸۱۳ : مستحب است قبل و بعد از دفن میت صاحبان عزا را سرسلامتی دهند، ولی اگر مدتی سپری شده است و این مطلب آنها را به یاد مصیبتشان میاندازد، بهتر است نگویند.
مسئلۀ ۸۱۴ : مستحب است تا سه روز برای اهل خانۀ میت غذا بفرستند و غذا خوردن نزد آنان و در منزل آنها مکروه است.
مسئلۀ ۸۱۵ : مستحب است تعداد چهل یا پنجاه نفر از مؤمنین به خوبی کردار و شایستگی رفتار میت و انجام واجبات و ترک محرّمات و به‌طور کلّی اصول و مبانی دین و شریعت خاتم به وسیلۀ او شهادت دهند و بگویند: «أَللَّهُمَّ إِنَّا لاَ نَعْلَمُ مِنْهُ إِلاَّ خَیْراً وَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنَّا».
مسئلۀ ۸۱۶ : مستحب است در مرگ خویشان خصوصاً در مرگ فرزندان صبر کند و هر وقت میت را به یاد میآورد بگوید: «إِنَّالِلَّهِوَإِنَّاإِلَیهِرَاجِعُونَ» و برای او قرآن بخواند و بر سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد و برای آنان طلب مغفرت کند و قبر را محکم بسازد تا زود خراب نشود.