احکام آب جاری

مسئلۀ ۷۱ :    آب جاری آبی است که از زمین می‏جوشد و بر روی آن جاری می‏شود؛ به عبارت دیگر آبی است که مادۀ جوشنده دارد و در اثر اتّصال به آن ماده به‌طور دائم، عرفاً بر روی زمین و یا در زیر زمین جریان پیدا می‏کند، مانند چشمه‏ها، قناتها و رودخانه‏ها.
مسئلۀ ۷۲ :    آب جاری حتی اگر به اندازۀ آب کر نباشد، تا وقتی که در اثر برخورد با چیزهای نجس، بو، رنگ و یا مزۀ آن تغییر پیدا نکند، پاک است.
مسئلۀ ۷۳ :    اگر مقداری از آب جاری، مثلاً آب چشمه، بر اثر برخورد با چیزهای نجس بو، رنگ و یا مزه آن تغییر پیدا کند، همان طرفی که تغییر یافته، نجس می‏شود و طرفی که به چشمه متصل است هر چند کمتر از مقدار کر باشد، پاک است و اگر طرف تغییر یافته، خودبه‌خود در اثر اتّصال به آب چشمه، تغییراتش برطرف گردد، پاک می‏شود.
مسئلۀ ۷۴ :    چشمه و مانند آن که آب در آن جریان ندارد، اما به گونه‏ای است که اگر آب از آن برداشته شود، دوباره جوشیده و پر می‏شود و به حالت گذشته‏اش باز می‏گردد، حکم آب جاری را دارد و نیز تمام آبهایی که در کنار نهرها ایستاده و جریان ندارند، ولی به آب جاری متّصل هستند، در طهارت، پاکی و نجاست، حکم آب جاری را دارند.
مسئلۀ ۷۵ :    آب چشمه‏ای که در بعضی ایام سال می‏جوشد و در بعضی ایام خشک می‏شود، در ایامی که می‏جوشد حکم آب جاری را دارد.
مسئلۀ ۷۶ :    آبی که بر روی زمین جریان دارد و فاقد منبع و جوشش از زمین است، اگر به مقدار کر باشد حکم آب کر را دارد، ولی اگر کمتر از کر باشد، در حکم آب قلیل بوده و در صورت رسیدن نجاست به آن، نجس خواهد شد.
مسئلۀ ۷۷ :    آبهای لوله کشی منازل، مغازه‏ها و میادین، چون به منابع آب و یا شبکه‏های آب شهری متّصل هستند، حکم آب جاری را دارند.
مسئلۀ ۷۸ :    آبی که بر روی زمین جاری است و از زمین نمی‏جوشد و همچنین مادّه‏ای را که عرفاً موجب استمرار جریان آب بشود (فواره، پمپ و مانند آنها) ندارد، اگر به اندازۀ کر نباشد و با نجس ملاقات کند، نجس می‏شود.
مسئلۀ ۷۹ :    آبی که از بالا به طرف پایین سرازیر شده و جریان پیدا کند یا اینکه حالتی دفع مانند داشته باشد مانند فواره و نظیر آن، اگر طرف پایین با نجاست برخورد کند، بالا نجس نمی‏شود.
مسئلۀ ۸۰ :    آبی که در فواره و مانندآن درگردش است و با فشار ازآن خارج می‏شود، به صرف ملاقات با چیزهای نجس، نجس نمی‏شود.
مسئلۀ ۸۱ :    اگر انسان شک کند که آب موجود دارای مادّه جوشان است یا خیر و این آب با چیز نجس ملاقات کند، اگر حالت سابقه دارد که دلالت بر دارا بودن مادّه کند، در این صورت استصحابِ بقای مادّه جاری است و حکم به طهارت آن آب می‏شود، ولی اگر حالت سابقه، بر عدم وجود مادّه دلالت کند، با استصحاب حالت سابقه، با همان ملاقاتِ با نجس، محکوم به نجاست است و اگر اصلاً حالت سابقه ندارد و معلوم نیست که در گذشته چگونه بوده، اقوی‏ این است که حکم به طهارت وپاکی این آب می شود و با این حکم مطهِّریت و پاک کنندگی آن نیز به اثبات می‏رسد، اگرچه این آب با چیزهای نجس هم برخورد کرده باشد.