بسم الله الرّحمن الرّحیم
حضرات علمای اعلام، خطبا، گویندگان و مبلغان دین مبین اسلام و مکتب اهل بیت(ع) دامت افاضاتهم؛
در آغاز ماه مبارک رمضان قرار داریم که به حق در لسان نبی خاتم(ص)، شهرالله نامیده شده است. شهری که مضاف به نام نامی خداوند متعال است و این اضافه، بیانگر اضافۀ اشراقیه میان رمضان به عنوان مضاف و “الله” به عنوان مضاف الیه و تجلیات حضرت حق به صورت هدایت عامّه و تامّه و ظهور بیّنات الهی برای صیرورت انسان و سلوک و ورود او در ضیافت مکرّم ربّ الأرباب برای نیل به برکات الهی در این مقطع حساس زمانی است.
ماهی که در آن مسابقهای میان محبّ و محبوب برقرار است. در یک سوی این مسابقه، خدای تبارک و تعالی به عنوان محب که میخواهد کرم نموده و ببخشد، و رأفت و رحمانیت و زیبائی را ظاهر سازد و طرف دیگر عبد است که میخواهد منیب، صائم و توبهگر بودنش را ظاهر کند. محبوب از غفران، رأفت و رحمت میگوید و محب از خلوص، إنابه و توبه؛ “عبد” از نیازش سخن میراند و “مولی” از غنایش؛ عبد دم از “ربی” می زند و مولی دم از “عبدی”؛ رب میگوید “عبدی أطعنی أجعلک مثلی” و عبد میگوید: “أللهم صلّ علی محمد و آل محمد و أعنّی علی صیامه و قیامه”؛
حال با توجه به اینکه ماه رمضان، ماه تجلی رحمانیت و لطف بی پایان خداوندی و ماه انزال و تنزیل کتاب خدا و قرآن کریمی است که “حبل الله” است و” لانفصام له لمن استمسک به”، و با عنایت به عظمت و جایگاه این ماه عزیز و عظیم، لازم میدانم نکاتی را به پیشگاه شما معلمان و مبلغان دین عرضه دارم؛ امید است که مورد عنایت حضرت دوست و اولیاء بزرگوارش(ع) واقع گردد:
الف: معتقدم ماه رمضان، باید آنگونه که در لسان قرآن و ادبیات وحی آسمانی آمده معرفی گردد و آداب این ماه، آنگونه که در لسان اهل بیت(ع) در قالب دعائی که هم شیخ طوسی و هم سید ابن طاووس رحمه الله علیهما به آن اشاره داشتهاند، معرفی گردد و آداب بندگی، عبودیت و خضوع در برابر حضرت حق که به نحو عالی در آن دعا منعکس است، تعریف گردد؛ چرا که روش بندگی و عبودیت را کسانی میتوانند ترسیم و تبیین کنند که در این میدان، گوی سبقت را از دیگران ربوده باشند و به مقام “عبده” رسیده باشند که یقیناً ائمۀ معصومین(علیهم السلام)، نماد بی مثال این اصل هستند.
امروز تکلیف ما معرفی کردن دین با آن خصوصیتهائی است که در متون مأثور از ائمه هدی(ع) آمده است و اگر این دین بدون پیرایهها و با تکیه بر همان خصوصیاتی که در آن متون ذکر شده است تبیین گردد، یقیناً نیازهای بشری را رفع نموده و طبعاً موجب رضایت پروردگار عالم نیز قرار خواهد گرفت.
ب: یکی از مهمترین وظایف و مسئولیتهای عالمان دین و مبلّغان شریعت حقۀ علوی و جعفری، آشنا ساختن همه مردم با معارف دینی با تکیه بر نصوص اصیل است و چه متن و نصی بالاتر از قرآن کریم که “لایمسّه إلا المطهّرون” است و امام علی(علیه السلام) نیز دربارۀ آن فرمودهاند: “ما جالس هذا القرآن أحد إلّا قام عنه بزیاده أو نقصان، زیاده فی هدی و نقصان عن عمیً”. کدام مردم و صاحبان کدام نحلهاند که مانند شیعیان علوی، از یک طرف قرآن کریم غیر محرّف و دست نخورده را در اختیار دارند و از طرف دیگر، امام معصوم را حیّ، حاضر و ناظر داشته باشند؛ چه ماهی بهتر و مناسبتر از ماه مبارک رمضان که بهترین زمان برای تبیین معارف حقه و مفاهیم دینی است. به همین دلایل است که آقایان خطباء باید در منابرشان تفسیر آیات کریمۀ قرآن کریم را برنامۀ خودشان قرار دهند و با توجه به این موضوع خواهد بود که خواهند توانست عامۀ مردم را در جذب و جلب به مفاهیم دینی راهنمائی نموده و بطور حتم آثار و برکات این موضوع را لمس کنند.
ج: ماه رمضان از یک طرف ماه قرآن و ماه صیام و قیام در برابر رب الأرباب است و از طرف دیگر این ماه، ماه شهادت امام علی(ع) است. اگر گویندگان و مبلّغان دین در این ماه مبارک، با برنامه ریزی منظم در دیدار و گفتگوها با مردم بالاخص جوانان، با تکیه بر نهج البلاغه، مفاهیم دینی را تبیین کرده و مورد تحلیل قرار دهند و اخلاق اسلامی را آنگونه که امام علی(ع) در این اثر نفیس که به حق “أخ القرآن” نامیده شده مطرح کنند؛ توحید، نبوت، امامت، عدل به معنای واقع کلمه و حتی شیوه حکومت و نوع تعامل میان مردم و حاکم و نحوۀ برخورد آن حضرت با مخالفان، معترضان و منتقدان را تبیین کنند؛ به حقوق متقابل حکومت و مردم پرداخته و نیز عوامل سقوط و اضمحلال حکومتها و دلایل ثبوت و قدرت گرفتن آنها را از دیدگاه حضرت مورد ارزیابی قرار دهند؛ در این صورت است که اولاً مردم و مخاطبان آنها دین و مفاهیم دینی را از مصادر اولیه و صحیحه میآموزند و این مسئله، دین را از هرگونه تحریفی مبرّا میسازد و ثانیاً مرز میان اعمال صاحبان قدرت، که به نام دین انجام میپذیرد، با دین حقیقی و متدینین واقعی روشن میگردد و بالنتیجه مردم احکام ناب را از احکام التقاطی و ناخالص تمیز میدهند.
امروز تکلیف الهی ما این است که اسلام را با تعریف و تفسیر امام علی(ع) و فرزندان معصومش(ع) به مردم معرفی کنیم و حساب این دین را از مسائل من درآوردی و نفسانی جدا سازیم. همۀ ما باید این را بدانیم که اگر یک جریان فکری منحرف، با تکیه بر قدرت، دین را آنگونه که میخواهد به مردم معرفی کند، باید در برابر آن ایستادگی کرده و بر حسب اقتضای وظیفۀ مهم و الهی نهی از منکر، جلوی استفادۀ ابزاری از دین را گرفت.
والسلام علیکم و رحمه الله
اسدالله بیات زنجانی
سیام شعبان المعظم ۱۴۳۱