عنوان: احکام اقتصادی
یکی از اموری که در اسلام و منابع دینی بر آن تأکید زیادی شده است و توجه و عنایت ویژه و حفظ و نگهداری آن از علایم ایمان و باور دینی به حساب آمده، امانتداریاست. قرآن‌کریم در سورة مؤمنون، امانتداری و رعایت عهد و پیمانها را از علایم ایمان و نشانة فلاح و رستگاری به شمار آورده و فرموده است: «وَ الَّذِین...
مسئلۀ 2821 : عاریه آنست که کسی مال خود را در اختیار دیگری قرار دهد تا از آن به رایگان استفاده کند؛ به کسی که عاریه میدهد «مُعیر» و به آنکه عاریه میگیرد «مستعیر» میگویند.
مسئلۀ 2822 : در قرارداد عاریه صیغه و لفظ شرط نیست، بنابراین اگر کسی لباس و خودرو خود را به قصد عاریه به دیگری بدهد و او ه...
مسئلۀ 2843 : هبه و بخشش آنست که انسان چیزی را که ملک خودش است، به‌طور رایگان ملک کس دیگری بکند و به او ببخشد.
مسئلۀ 2844 : در هبه، صیغه و لفظ خاصی لازم نیست و اگر هبه کننده مال خود را به قصد هبه به کسی به عنوان معاطات بدهد و او هم به همین قصد بپذیرد صحیح است؛ به هبه کننده «واهب»، قبول کنندة هب...
مسئلۀ 2846 : کسی که چیزی به او هبه میشود باید عاقل و بالغ باشد و قبول کردن هبه از سوی کودک و دیوانه به تنهایی کافی نیست، بلکه باید ولیّ شان از طرف ایشان هبه را قبول کند. در صورتی که موهوب له اکراه و اجبار داشته باشد، اصل هبه تحقق پیدا نمیکند، چون هبه از عقود است و قبول، ولو قبول عملی، در تحقق آ...
مسئلۀ 2861 : واقف باید عاقل، بالغ و دارای قصد و اختیار باشد و شرعاً بتواند در مال خود تصرف کند، بنابراین کودک، دیوانه یا کسی که مجبور و مُکرِه یا سفیه است و به‌طور مستقل حقّ تصرّف در اموالش را ندارد، اگر چیزی را وقف کند، صحیح نبوده و باطل است و همچنین کسی که به علت ورشکستگی به دستور حاکم شرع جامع...
مسئلۀ 2873 : واقف میتواند برای استفاده از وقف، شرایطی را ضمن قرارداد وقف بگذارد، در صورتی که آن شرایط مشروع باشد، صحیح و لازمالوفاست و واجب است مطابق آن عمل شود، مثلاً اگر شرط کند این ملک را وقف میکنم برای سکونت طلاب علوم دینی و غیر طلاب حقّ سکونت نخواهند داشت و اگر شرط کند طلاب اگر بخواهند در...
مسئلۀ 2875 : اگر واقف برای چیزی که وقف کرده متولی تعیین کند، واجب است مطابق قرارداد واقف رفتار بشود، ولی اگر متولی تعیین نکند، در صورتی که برای افراد خاصی وقف کرده باشد، مثلاً برای سادات فلان محله، در این صورت چون واقف متولی تعیین نکرده، نسبت به تأمین مصالح خود وقف و مصالح طبقات بعد موقوف علیهم و...
مسئلۀ 2885 : پس از آنکه وقف با تمام شرایط آن انجام شد، به هم زدنی نیست، بنابراین واقف پس از آنکه وقف کرد و تحویل داد و عنوان وقف تحقق پیدا کرد، نمیتواند از وقف برگردد و اگر واقف زمان وقف مریض هم باشد و به آن مرض از دنیا برود، چنانچه وقف با تمام شرایطش تحقق پیدا کرده باشد، ورثه نمیتوانند وقف را ...
مسئلۀ 2892 : وقف بودن چیزی از طرق زیر قابل اثبات است:
1- شهرت میان مردم، طوری که انسان یقین یا اطمینان پیدا کند که وقف است.
2- اقرار کسی که ملک در اختیار اوست و اگر مالک نبود اقرار ورثهاش وقف را ثابت می کند.
3- مردم با آن ملک معاملة ملک موقوفه کنند.
4 – شهادت دو مرد عادل؛ بلکه اقوی آنست که دو م...
مسئلۀ 2893 : انسان همان طور که میتواند ملک خود را وقف کند و احکام خاص وقف بر آن مترتّب شود، میتواند ملک را «حبس» کند و برای هر چیزی که وقف صحیح است، حبس نیز جایز است، کما اینکه در باب وقف، منافع عین وقف شده در انحصار موقوف علیهم قرارداده میشود، چه موقوف علیهم عام باشد چه خاص و غیر از موقوف علی...