احکام محتضر

مسئلۀ ۷۱۲ :    احتضار به معنای جان دادن است و مسلمانی را که در این حال باشد محتضر گویند و واجب است او را طوری به پشت بخوابانند که کف پاهای او به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او بدین صورت ممکن نباشد به آن اندازه‏ای که ممکن است عمل کنند و اگر به هیچ وجه ممکن نباشد که او را بخوابانند، واجب است که او را رو به قبله بنشانند و اگر آن هم ممکن نباشد، او را به پهلوی راست یا چپ، رو به قبله بخوابانند. تا هنگامی که خود محتضر بتواند واجب است رو به قبله بخوابد و بنا بر احتیاط واجب باید تا وقتی که غسل میت تمام نشده او را مثل محتضر رو به قبله بخوابانند، ولی پس از تمام شدن غسل مانند وقتی که بر او نماز خوانده می‏شود، بخوابانند و در این جهت میان مرد و زن و کوچک و بزرگ فرقی نیست.
مسئلۀ ۷۱۳ :    بنا بر احتیاط واجب رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمانی واجب است، لیکن در صورتی‌که ممکن باشد از خود او و در صورت عدم امکان از ولیّ او و باز در صورت عدم امکان از مجتهد جامع شرایط اجازه بگیرند.
مسئلۀ ۷۱۴ :    مستحب است شهادتین و اقرار به ائمۀ معصومین و سایر عقاید حقه را به محتضر طوری تلقین کنند که بفهمد و تا وقت مرگ تکرار کند.
مسئلۀ ۷۱۵ :    مستحب است دعایی که در زیر نوشته شده است به‌طوری به محتضر تلقین کنند که بفهمد: «أَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الْکثِیرَ مِنْ مَعَاصِیک وَ اقْبَلْ مِنِّی الْیَسِیرَ مِنْ طَاعَتِک یا مَنْ یَقْبَلُ الْیَسِیرَ وَ یَعْفُو عَنِّی الْکثِیرَ، إِقْبَلْ مِنِّی الْیَسِیرَ وَ اعْفُ عَنِّی الْکثِیرَ، إِنَّک أَنْتَ الْعَفُوُّ الْغَفُور، أَللَّهُمَّ ارْحَمْنِی فَإنَّک رَحِیمٌ».
مسئلۀ ۷۱۶ :    مستحب است کسی را که سخت جان می‏دهد، در صورتی‌که اذیت نشود، به جایی که نماز می‏خوانده منتقل کنند و نیز مستحب است برای راحت شدن محتضر سوره‏های مبارکۀ «یس»، «الصّافات»، «احزاب» و نیز «آیهالکرسی» و آیۀ ۵۴ از سورۀ مبارکۀ «اعراف» و سه آیۀ آخر سورۀ «بقره» و یا هر چه از قرآن ممکن است بر بالین او بخوانند.
مسئلۀ ۷۱۷ :    تنها گذاشتن محتضر، قرار دادن چیز سنگین روی شکم او، بودن جنب و حائض نزد او، حرف زدن زیاد، گریه کردن و نیز تنها گذاشتن زنها نزد او کراهت دارد.